Cuma günü Avrupa ve İngiltere piyasalarının tatil nedeniyle kapalı konumda olması hasebiyle küresel mali piyasalar sakin bir seyir izledi. Günün ikinci yarısında ABD’de açıklanan istihdam raporu genel hatları ile piyasa beklentilerine göre bir tık daha iyi sonuçlandı. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısının 230bin artması beklenirken gerçekleşme 236bin olsa da, işsizlik oranı da %3,6 beklenirken %3,5 düzeyinde gerçekleşti. Manşet verilerden ziyade, enflasyon göstergesi olan ortalama saatlik ücretlerde de yıllık artış hızının %4,3 olması beklenirken gerçekleşme %4,2 oldu.
Tatil modunda olan piyasaların veriye olan tepkisi sınırlı kalırken, 2 yıllık gösterge Amerikan tahvil getirisi yaklaşık 20 baz puan yükseldi. Tahvil getirisinde yaşanan yükseliş sonrası FED’den bir sonraki toplantıda 25 baz puan artış beklentisi %70 seviyesine yükseldi. Bir diğer deyişle, ABD’de yaşanan bankacılık ‘kargaşasına’ rağmen ekonominin direnç gösterdiği anlaşılırken, FED’in bir faiz artırımı daha yapacağına dair tahminler yükseldi.
Bu hafta ABD’de açıklanacak enflasyon raporunun bu bağlamda yol gösterici olacağını düşünüyoruz. Geçen ay yaşanan bankacılık krizinin ardından yatırımcılar, FED’in ekonomik gerilemeyi önlemek amacıyla yılın ikinci yarısında faiz oranlarını düşüreceğine daha fazla ikna olurken, en büyük 500 şirketinin işlem gördüğü S&P500 endeksi yılbaşına göre yaklaşık %7 değer kazandı. FED ise borçlanma maliyetlerinin 2023 yılında mevcut seviyelerde kalacağını öngörüyor. Bu hafta Çarşamba günü açıklanacak enflasyon verisi, geçtiğimiz yıl boyunca agresif FED faiz artışlarından sonra tüketici fiyatlarında güçlü bir artış göstermeye devam ederse, piyasaların görüşünün de değişebileceğini düşünüyoruz.
Dolar endeksi istihdam raporu ardından hafif de olsa değer kazanırken, EURUSD paritesi hafta içi 1,10 seviyesinin eteğine kadar yükselmesi ardından haftayı teknik mânâda önemsediğimiz 1,0940 seviyesinin üzerinde tamamlayamadı. Dolar getirisi ile ters korele olan altın hafta içi 2,032 dolar seviyesine kadar yükselmesi ardından yeni haftaya %1 düşüşle 1,990 dolar seviyesinden başlıyor. Gümüş cephesinde haftalık kapanışı beğendik. Teknik bir bakış açısıyla, neredeyse 2 seneyi aşkın bir süredir devam eden düşüş trendinin üzerine yükselen gümüş soluğu 25 dolar ile son 1 yılın zirvesinde aldı. Lâkin, yeni haftaya gümüşün de baskı altında kalarak 24,70 seviyesinden başladığını görüyoruz. Bitcoin ise hâlen daha 28bin dolar seviyesindeki teknik bölgenin çekim alanından kurtulamadı. Prangalarından kurtulması durumunda 35bin dolar seviyesine radar menzilinde görünüyor.
Türkiye cephesinde ise otoriteden Cuma günü yeni adımlar geldi. Avrupa piyasalarının tatil konumunda olması nedeniyle bankaların döviz alımlarına yeni sınırlamalar getirilirken, Resmî Gazete’de yayımlanan tebliğ ile liralaştırma stratejisi çerçevesinde bankalar için önümüzdeki altı ay için geçerli olacak yeni dövizden TL’ye dönüşüm hedefleri ve tahvil yükümlülükleri getirdi. Buna göre daha önce TL mevduat payı %50 altında kalırsa 7 puan ek menkul kıymet tesis etmek zorunda olan bankalar artık %60 altında kalınca 7 puan ek menkul kıymet tesisinde bulunacak. Ayrıca bankalar, Nisan sonundan Eylül sonuna kadar, döviz mevduattan TL mevduata dönüşümü belirli oranda sağlayamamaları halinde ek menkul kıymet tutacaklar.
Bu adımların detayı ile siz değerli okurlarımızı daha fazla sık boğaz etmek istemiyoruz keza bizler de artık takip etmekte çok zorlanıyoruz! TCMB’nin kararı arkasında yatan ana dinamik ise seçimlere kadar mevcut tabloyu sürdürmek. Sonrasında ise seçimi kim kazanırsa kazansın, hastaya verilen bunca ilacın bir çırpıda kesilmeyeceğine göre, normalleşmenin de artık çok zor olacağını düşünüyoruz.
Bankalar ise, ilave menkul kıymet tesis etmemek ve bilançolarında TL’nin ağırlığını artırmak adına, TL mevduat faizlerini daha da yukarı iteceğini düşünüyoruz. Geçen hafta Perşembe günü açıklanan haftalık faiz istatistiklerine göre, TL mevduat faizi %29 seviyesini aşarak 20 yılın zirvesini test etti. TCMB’nin politika faizinin ise %8,5 olduğunu bir kez daha not etmiş olalım. Tahvil alımı ile kamunun daha rahat borçlanması amaçlanırken (şifa etkisi), yeni düzenlenme ile mevduat faizlerinin bu hafta daha da sert bir şekilde yükseleceğini düşünüyoruz (yan etkisi).
Cuma günü Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan dünya gıda fiyat endeksi, Mart ayından %2,2 yıllık olarak ise yaklaşık %21 geriledi. Endeks, Mart ayında Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyesine gerilemiş oldu. Rusya’dan gelen yüksek arz ve Ukrayna’dan Karadeniz limanlarından devam eden ihracatın etkili olduğunu düşünüyoruz. Aşağıdaki grafikten de görüleceği üzere, dünyada gıda fiyatları gerilerken, KKTC ve Türkiye’de gıda fiyatlarının hızla artmaya devam ediyor!
Jeopolitik tarafta ise, Çin, Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in ABD Temsilciler Meclisi başkanıyla yaptığı görüşme sonrası başlattığı üç günlük askeri tatbikat kapsamında, Tayvan çevresine savaş uçakları ve savaş gemilerini gönderdi. Tayvan Savunma Bakanlığından yapılan açıklamada, Tayvan Boğazı’nın orta hattını geçtiği bildirildi. Tayvan ordusu ise füze savunma sistemlerinin aktif hale getirildiğini ve Çin savaş uçaklarını takip etmek üzere hava ve deniz devriyeleri başlatıldığını açıkladı. Tayvan Devlet Başkanı Perşembe günü Kaliforniya’da ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile bir araya gelmişti. Avrupa ile Çin arasındaki yakınlaşmanın da sürdüğünü not edelim. Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve AB Komisyonu Başkanı Leyen’in Çin ziyaretinden çok sayıda ticari anlaşma çıkarken, ABD’nin buna tepkisini merakla takip edeceğiz.
Yeni gün başlangıcında Asya piyasalarında sanılan aksine iyimser bir hava görüyoruz. Tayvan borsası %0,4 yukarıda işlem görürken, alımlar kuvvetli olmasa Asya geneline yayılmış. ABD borsalarının vadeli işlemlerinde ise yatay bir seyir hâkim. Türk mali piyasaların gündeminde bugün cari denge ve işsizlik oranı takip edilebilir. ABD’de artan resesyon riskine paralel yukarıda da değindiğim üzere Çarşamba TÜFE enflasyonu ile FED toplantı tutanakları, Perşembe günü ÜFE, haftanın son iş günü ise perakende satışlar dikkatle takip edilecektir.
iktisatbank.com
