Küresel emeklilik endeksi açıklandı. Küresel emeklilik endeksinde Türkiye, 47 ülke arasında 44. sırada bulunuyor. ABD merkezli Mercer ve CFA Enstitüsü tarafından hazırlanan bir raporda, Türkiye için bazı önerilere de yer verildi.
ABD merkezli danışmanlık firması Mercer, Küresel Emeklilik Endeksi raporunu açıkladı. Mercer, ABD merkezli CFA Enstitüsü ve Avustralya merkezli Monash Üniversitesi ile işbirliği yaparak hazırladığı bu raporda, 47 ülkenin emeklilik sistemlerini karşılaştırdı.
Bu raporda, 47 ülkenin emeklilik sistemleri, yeterlilik, sürdürülebilirlik ve bütünlük alt endeksleri dahil olmak üzere 50’den fazla gösterge açısından karşılaştırıldı. Hollanda, bu karşılaştırmada en iyi emeklilik sistemine sahip ülke olarak öne çıkarken, Türkiye ise listede 44. sırada yer aldı.
Hollanda, 100 üzerinden 85,0 puanla birinci sırada bulunurken, Türkiye ise 46,3 puanla sıralamada 44. sırada yer aldı. Listenin en altında ise 42,3 puanla Arjantin bulunuyor. Hollanda’yı sırasıyla 83,5 puanla İzlanda ve 81,3 puanla Danimarka takip ediyor.
Ülkelerin emeklilik sistemleri, A, B+, B, C+, C, D ve E olmak üzere 7 kategoriye ayrılıyor. Hollanda A kategorisinde yer alırken, Türkiye D kategorisinde yer almıştır. D kategorisi, “istenilen bazı özelliklere sahip olan ancak aynı zamanda ele alınması gereken ciddi zayıflıkları ve/veya eksiklikleri bulunan; iyileştirmeler olmadan etkinliği ve sürdürülebilirliği şüpheli olan sistemleri” ifade ediyor.
Raporda, birçok ülkede doğum oranlarının azaldığı ve yaşlanan nüfusun, artan kamu borçları ve yüksek enflasyon gibi sorunlarla karşı karşıya olduğu ve bu sorunlar nedeniyle emeklilik maaşlarının düşürülmesi ve emeklilik yaşının artırılması gibi karmaşık konuların gündeme gelebileceği vurgulandı.
‘MAAŞLAR ARTMALI’ ÇAĞRISI
Raporda Türkiye’ye, en düşük emekli maaşının artırılması tavsiye edildi. Şu an Türkiye’de Hazine tarafından desteklenen en düşük emekli maaşı 7500 TL seviyesinde bulunuyor. Ancak bu rakam, Türk-İş tarafından eylül ayı için açıklanan 13 bin 334 TL’lik açlık sınırının yüzde 56’sına ve yoksulluk sınırının yüzde 17’sine denk geliyor.
Yaklaşık 15 milyon emeklinin yaklaşık yarısı 7500 TL aylık maaş alıyor ve bu kişilerin kök aylıkları daha da düşük seviyelerde bulunuyor. Bu nedenle, Türkiye’deki emekli maaşlarının artırılması gerektiği önerildi.
Evrensel olarak uygulanabilecek mükemmel bir emeklilik sistemi yoktur. Ancak daha iyi sonuçlar için paylaşılabilecek ortak hedefler vardır:
1- Yeterlilikte: yoksullara, toplumdaki ortalama kazancın makul bir yüzdesini temsil eden asgari bir emekli maaşı sağlanır. Çalışırken alınan gelirin yüzde 70’i emeklilikte alınmalıdır. Birikmiş emekli ikramiyesinin yüzde 50’sini aylık gelir olarak ver.
2- Sürdürülebilirlilik: çalışma çağındaki nüfusun en az yüzde 80’i bireysel emeklilik sistemine girmeli, mevcut emeklilik fonu varlıkları, gelecekteki emeklilik yükümlülüklerini finanse etmek için GSYİH ‘nın yüzde 100’ünden fazla olmalı.55-64 yaş arası iş gücüne katılım oranı en az yüzde 80 olmalı.
3- Bütünlük: Bireysel emeklilik planlarını denetleyen güçlü bir mekanizma kurulmalı. Tahmini emeklilik geliri için yıllık raporlar düzenlenmeli, kişisel beyanlar alınmalı. Net finansman gereksinmelerini tespit et. Emeklilerin ne istediğine odaklan.
Türkiye’nin endeks puanı 45.3. Yeterlilikte puanımız 45.6, sürdürülebilirlilikte 29.8, bütünlükte ise 66.6. 84,7 endeks puanı ile birinci olan İzlanda’nın diğer puanları sırayla 85.8, 83.8 ve 84.4. Bizimle aynı grupta olan Endonezya’nın puanı 49,2, Hindistan 44,4, Arjantin 43,3, Filipinler 42, Tayland 41,7 puanda. Türkiye, yeterlilikteki puanı ile D grubunda yer alırken, bütünlükte B grubunda, sürdürülebilirlilikte ise 35 altında puanla E sınıfında .
Türkiye genel endeksinde 2021 yılında 45,8 puandaydı. Ülkemizi 64 ülke içinde genel endeks 40, yeterlilikte 37, sürdürülebilirlilikte 38, bütünlükte 32.sırada. Bütünlükte yer aldığımız B grubunun tanımı şöyle: sağlam bir yapıya , birçok iyi özelliğe sahip, ancak bazı iyileştirme alanlarına ihtiyaç var. Sürdürülebilirlilikte yer aldığımız E grubunun tanımında zayıf bir sisteme işaret ediliyor.
