Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) üyesi Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Tacikistan’ın 35 yıl sonra Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni yok sayarak Güney Kıbrıs Rum Kesimi’ne büyükelçi atamasının yankıları sürerken, Dışişleri Bakanlığı’ndan konuya ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadı.
Zirve sonrası imzalanan sonuç bildirgesinde, KKTC’nin varlığını yok sayarak, Rum tezlerine onay veren 541 ve 550 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararlarının yer alması tepkileri daha da büyüttü. Türkiye kamuoyu, 35 yıl sonra “ortak bir akılla” 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nı hedef alan bu imzalar hakkında izah bekliyor.
35 YIL ÖNCE BAĞIMSIZLIKLARINI İLAN ETTİLER TÜRKİYE, AYNI GÜN TANIYAN İLK ÜLKE OLDU
Türk Cumhuriyetleri, Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından teker teker bağımsızlıklarını ilan etti. Kazakistan 25 Ekim 1990’da, Türkmenistan 22 Ağustos 1990’da, Özbekistan 31 Ağustos 1991’de, Kırgızistan 31 Ağustos 1991’de, Tacikistan 9 Eylül 1991’de bağımsızlıklarını duyurdu. Bundan en çok mutlu olan ise Türkiye oldu. Türkiye; Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan’ın bağımsızlığını aynı gün tanıyan ilk ülke oldu. Türkiye, Tacikistan’ı da ilk tanıyan ülkelerden biri.
Bu ülkelerde ilk büyükelçilik açan da yine Türkiye oldu. Ankara, Türk Cumhuriyetlerini sıcağı sıcağına tanıyarak, hem bu cumhuriyetlere manevi destek vermiş hem de dünyaya bu cumhuriyetlerin yalnız olmadıklarını ilan etmişti.
541 ve 550 sayılı kararların anlamı ne?
AB-Orta Asya Ortak Bildirisi’nde yer alan, “Aynı ruhla Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 541 (1983) ve 550 (1984) sayılı kararlarına olan güçlü bağlılığımızı yeniden teyit ettik” 4. maddesi uyarınca, imzacı ülkeler Kuzey Kıbrıs Türkiye Cumhuriyeti’ni (KKTC) de reddetmiş oldular.
Sadece KKTC’yi değil, Türkiye’nin Kıbrıs davası için yıllardır verdiği mücadeleyi de yok saydılar. BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs Türklerinin 15 Kasım 1983’te ayrı bir devlet kurduklarını ilan etmelerinin ardından 541 ve 550 sayılı kararlarla bu girişimi kınamış ve bu kararın geri alınmasını istemiştir. Konsey, yine bu maddeler uyarınca üye ülkelere, KKTC’yi tanımamaları ve her türlü ilişkiden uzak durmaları çağrısında bulunmuştur. Kısacası konsey, bu kararlarla KKTC’yi “yok hükmünde” saymıştır. Bu kararları kabul edenler için de aynı durum geçerlidir.
Kaynak: Milli Gazete
