Açıklanan corona virüsü önlem paketi vatandaşın gündelik ihtiyaçlarına cevap vermemekle eleştiriliyor. Buradan yetkililere çağrı yapıyoruz...
Corona virüsünden dolayı işsiz kalan yaklaşık 2 milyon kişiye yapılacak kira, fatura ve gıda yardımının toplamı yaklaşık 5,5 milyar TL tutuyor.
Söz konusu iki milyon kişiye iki ay boyunca yapılacak bu yardım pek çok insanın ekonomik sıkıntılarına kısa süreyle de olsa merhem olabilir. Harcanacak 5,5 milyar TL 2019 bütçe gelirlerinin yüzde 0,62'sine denk geliyor.
Türkiye günlerdir corona virüsü salgınının ekonomiye olan etkilerini nasıl sınırlayabileceğine ilişkin alınan önlemleri tartışılıyor. Corona virüsüne derin ekonomik krizde yakalanan Türkiye'de iktidar muhalefet tarafından halka yeteri kadar ekonomik önlem seçeneği sunamamakla eleştiriliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan corona virüsüne karşı ekonomik önlem paketini 18 Mart 2020 tarihinde duyurdu.
Ekonomik İstikrar Kalkanı isimli pakette en düşük emekli maaşının 1,500 TL'ye yükseltilmesi vatandaşın cebine direkt girecek para anlamında dikkat çekerken onun dışında işletmelerin bu süreci atlatmasına yönelik ödeme ertelemeleri bulunuyordu.
Türkiye'nin açıkladığı paket IMF hesabına göre gayri safi yurt içi hasılanın yüzde 1.5'ine denk geliyor.
Sözcü'nün haberine göre, Güney Kore ve ABD gibi devletler önlem olarak vatandaşların cebine para koyuyor. Almanya'da ise esnafa yapılan karşılıksız ödemeler dikkat çekici seviyelerde.
2 MİLYON İŞSİZ 400 BİN İŞ YERİ KAPANDI
Peki ya ilk vakanın açıklandığı 11 Mart tarihinden bu yana Türkiye'de işsizlik rakamlarında nasıl bir artış meydana geldi. CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu'nun Fox TV'de İsmail Küçükkaya'ya yaptığı açıklamaya göre bu süreçte 2 milyon insan işsiz kaldı ve 400 bin işletme geçici olarak kapatıldı. CHP'nin 24 mart tarihinde yayınladığı corona virüsü raporu da önemli tespitler içeriyor:
ENFLASYON
Buna göre corona virüsünün iyimser senaryoda enflasyonu 1 veya 2 puan artırması, olası senaryoda 5 ila 7 puan artırması, kötümser senaryoda ise 20 ila 30 puan artırması bekleniyor.
DOLAR KURU
CHP raporunda dolar kuruna ilişkin de bilgiler yer alıyor. Buna göre haziran ayı sonu için dolar kurunun 6 TL – 6,5 TL arasında olması, olası senaryoda 6 ila 8 TL arasında olması, kötümser senaryoda ise sabit kur rejimine geçilmesi öngörülüyor.
GIDA YARDIMI: 2.3 MİLYAR TL
Türkiye corona virüsüne ekonomisi zayıf bir dönemde yakalandı. CHP'ye göre 2 milyon işsiz daha virüs sebebiyle işinden oldu. Bu dönemde işinden olan insanların bir daha ne kadar işe başlayacakları bilinmez. Birleşik Kamu-İş'in cumartesi günü açıkladığı rakamlara göre mart ayında 4 kişilik bir ailenin açlık sınırı 2,897 TL'ye yükseldi.
AÇLIK SINIRI ERKEKTE 643, KADINDA 540 TL
Türk-İş'in hesabına göre ise yetişkin bir erkeğin açlık sınırı mart ayında 643 TL, yetişkin bir kadının 540 TL, 15-19 yaş arası çocuğun açlık sınırı ise 695 TL, 4-6 yaş arası çocuğun ise açlık sınırı mart ayında 465 TL olarak belirlendi.
Önümüzdeki iki ay boyunca işsiz kalmış olan 2 milyon insana gıdalarını düşünmemeleri için ayda 591 TL'lik (erkek ve kadın gıda harcaması ortalaması) gıda yardımı yapılabilir. Bu 591 TL'lik gıda yardımı iki ay boyunca gerçekleştirildiğinde birey başına yapılmış yardım tutarı 1,183 TL'ye çıkmış oluyor. Söz konusu gıda yardımlarının bütçeye maliyeti ise yaklaşık 2 milyar 366 milyon TL oluşuyor. (Bu hesaba kişilerin çocukları dahil edilmedi)
FATURALAR: 1.2 MİLYAR TL
Bu süreçte işsiz kalan söz konusu iki milyon insanın farklı hanelerde oturduğu düşünülürse bir fatura masrafı da olacak. Kişilerin elektrik, doğalgaz su ve diğer faturalarına da ayda 300 TL'den sayarsak 2 milyon kişi için ayda 600 milyon TL fatura desteği gerekecek. Böylece nisan ve mayıs ayında faturalara destek olan devlet bütçesinden 1,2 milyar TL fatura desteği çıkmış olacak.
KİRA: 2 MİLYAR TL
2 milyon farklı insanın kirada oturduğu farz edilirse bu insanların kirasını devlet iki ay boyunca tamamen ödemeyebilir fakat halka kira yardımında bulunulabilir. 2 milyon kişi için aylık 500 TL kira yardımının bütçeye yükü ise nisan ve mayıs ayları için 2 milyar TL olur. Bu hesaba göre corona virüsünün etkileri sebebiyle 2 milyona yakın işsiz kalan insanın bu süreci daha rahat atlatması için yaklaşık 5.5 milyar TL'lik ek kaynak gerekiyor.
BÜTÇE GELİRİNİN YÜZDE 0,62'Sİ
5.5 milyar TL'nin devlet bütçesi için anlamını şöyle açıklayabiliriz. 2019 yılında bütçenin toplam geliri 875 milyar TL olmuştu. Yani devletin geçen yıl elde ettiği gelirin yüzde 0,62'si corona sürecinde işsiz kalan insanların iki ay için yaralarına bir nebze de olsa merhem olabilir.
