S-400'ler de Erdoğan'ın tercihleri Rusya ile ilişkileri nedeniyle ortadayken, yaptırım tehditleri halen devam edecek gibi görünüyor. Bu açıdan Erdoğan'ın ABD ziyareti ve Trump ile görüşmesinden çok büyük değişimler, ilişkilerde düzemeler elde edildiğini söylemek mümkün değil. Açıklamaların ve görüşmelerin piyasa etkisinin sınırlı olması beklenebilir.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ABD Başkanı Trump, Beyaz Saray’daki görüşmeleri sonrasında düzenledikleri ortak basın toplantısında önemli mesajlar verdiler. Türkiye’nin bozulan ABD ile ilişkileri açısından ziyaret başarılı bir PR olarak not düşülebilecek olsa da, kritik konularda anlaşma sağlanarak ilişkilerde yeni bir sayfa açıldığını ve Türkiye-ABD ilişkilerinin rahatladığını söylemek kolay değil.
Basın toplantısında verilen mesajlar bir kaç başlıkta şu şekilde toplanabilir:
– Suriye’deki gelişmeler, ikili ilişkiler, S-400’ler, Fethullah Gülen’in iadesi ve ABD’nin Suriye’de YPG’ye verdiği destek.
Bu tartışmalı konular açısından somut çözümler ya da bir anlaşma zemini sağlandığını görülemiyor. En azından basına açık konuşmalarda. İzleyen günler içinde basına kapalı toplantı sırasında mayınlı konularda bir anlaşma sağlanıp sağlanmadığı kulislere yansıyabilir.
Toplantıda ilk sözü ABD Başkanı Trump aldı ve konuşmasına Türkiye’de “FETÖ üyeliğinden” üç yıl hapis yatan ve Mayıs ayında denetimli serbestlik kapsamında tahliye edilen NASA çalışanı Serkan Gölge’nin serbest bırakılması nedeniyle Erdoğan’a teşekkür etti. Türkiye’de hukuk sistemi açısından bir sanığın tahliyesininde Cumhurbaşkanı’na teşekkür edilmesi not edilmeli.
Trump daha sonra Türkiye’nin gğçlü yanlarına vurgu yaptı. NATO’nun en güçlü ikinci üyesi, stratejik ortak ve önemli bir ekonomik ortak oluşuna dikkat çekti.
Erdoğan konuşmaya başlayınca da “kapsamlı ve samimi görüşmeler” sayesinde Türk-Amerikan ilişkilerinin “yeni bir sayfa açmakta” kararlı olduklarını vurguladı. Ancak, son dönemlerde Türkiye-ABD ilişkilerini bozan konular halen masada durmakta. Sırayla ele alırsak:
S-400’ler bir yere varamadı
Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerini satın almasının “ABD için çok ciddi bir sorun” olduğunu belirten Trump, konunun sürekli iki ülke gündeminde olduğunu kaydetti. Trump, “Bu konuyu bugün konuştuk, gelecekte konuşacağız. Umarım ki çözebiliriz” dedi.
Hatırlanacağı üzere, ABD, S-400 alımı nedeniyle Türkiye’yi ortak olduğu F-35 savaş uçakları programından çıkarmıştı.
Erdoğan ise S-400’ler ve F-35 programı konularının “diyalogla çözülebileceğine inanıyorum” derken; esasta hiç bir vaatte bulunmadı. Her zaman zaten birbirine karışan “siyasi ve ticari konuların birbirine karıştırılmaması gerektiğine inanıyoruz” demekle yetindi.
Kısaca, Beyaz Saray’daki Trump-Erdoğan görüşmesinden Rus hava savunma sistemi S-400 krizi konusunda şimdilik çözüm çıkmadı. Trump “S-400 alımı bizim için çok ciddi zorluk yaratıyor” mesajını verdi. Beyaz Saray “Diğer alanlarda ilerleme için S-400’e ilişkin konuların çözülmesi hayati önem taşıyor” dedi.
YPG-ABD ilişkilerinde Mazlum Kobani
YPG’nin omurgasını oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’nin komutanı Mazlum Kobani’nin Beyaz Saray’a davet edilmesi planları da konulardan bir tanesi. Trump Türkiye ile ABD arasındaki savunma işbirliğine değinerek tam anlamıyla topu taca atarken, büyük teçhizat alımı yapan Türkiye ordusu ile dünyanın en iyi teçhizatını üreten ABD ilişkisine; yani alışverişe boytuna dikkat çekerek YPG konusunda belki de çok ısrarcı olmanın bir yere varmayacağını ima etti.
İsteler ticarette 100 milyar dolar; gerçekler…
Trump, iki ülke ticaret hacminin 100 milyar dolara çıkarılması konusunda ilerleme kaydedildiğini de belirterek Türkiye’nin piyasalarını ABD menşeli ürün ve hizmetlere daha da fazla açmasını istedi. Kısaca, pazar olarak Türiye’den faydalanmak amacında. Zate rekabet sorunu olan Türkiye’nin ABD’ye ne kadar mal-hizmet satbileceği ise ayrı tartışma konusu.
IŞİD konusu ve Suriyeli mülteciler
Cumhurbaşkanı Erdoğan IŞİD ile mücadeleye Türkiye’nin katkılarını vurgulayarak, şu an Türkiye’nin elinde toplam 2 bin 200 civarında IŞİD’linin tutuklu bulunduğunu belirtti. Cumhurbaşkanı Suriye’nin petrolü civarı ötesinde askeri kalmayan ABD’nin bölgede terör örgütleriyle mücadele hedefini gerçekleştirebileceği en güvenilir ortağının Türkiye olması gerektiğini belirtirken, aslında YPG ile ilişkileri koparmasını önerdi.
Türkiye’nin Türkiye’de yaşayan Suriyeli mülteciler için 40 milyar dolarlık harcama yaptığını vurgulayan Erdoğan, Avrupa ülkelerinin sadece sivil toplum kuruluşları aracılığıyla sadece 3 milyar dolarkatkı yaptığından dert yandı.
Suriye’nin kuzeyinde güvenli bölge oluşturulması çağrısı zamanında hayata geçmediği için on binlerce masum sivilin hayatını kaybettiğini söyleyen Erdoğan, Barış Pınarı Harekatı ile güvenli hale getirilen bölgelere geri dönüşlerin başladığını söyledi.
Trump ile güvenli bölge konusundaki plan ve projeleri paylaştıklarını belirten Erdoğan, Irak sınırından Cerablus‘a kadarki bölgeye bir milyon, Rakka ile Deyr ez-Zor‘a da bir milyon kişi yerleştirilmesi halinde iki milyon kişiye ulaşılmış olacağını söyledi.
Bu geri dönüşlerin nasıl sağlanacağı Türk kamuoyunda merakla beklenen bir konu. Rakamların büyüklüğü, Suriye’de ateşkesin henüz sağlanmaması; Rusya güdümünde ilerleyen Esad ordusunun planları tabi temelde Rusya’nın Suriye’deki hakimiyeti büyük resimde daha dikkat çekici.
Özetle, zaten koltuğu sallantıda olan Trump ile basına hoş görüntüler veren ancak önemli protesto gösterilerine maruz kalan Erdoğan, belki de en fazla zaten Senato’dan geçmesi çok da beklenmeyen Ermeni Soykırım Tasasrısında bir kazanım elde etti. Bu konunun geçene on yıllarda ABD-Türkiye ilişkileri ne zaman gerilse gündeme gelmesi ve Türkiye’nin bölgedeki fiziki önemi nedeniyle ilerleyemeyişi de söz konusu kazanımın değerini azaltmakta.
S-400’ler de Erdoğan’ın tercihleri Rusya ile ilişkileri nedeniyle ortadayken, yaptırım tehditleri halen devam edecek gibi görünüyor. Bu açıdan Erdoğan’ın ABD ziyareti ve Trump ile görüşmesinden çok büyük değişimler, ilişkilerde düzemeler elde edildiğini söylemek mümkün değil. Açıklamaların ve görüşmelerin piyasa etkisinin sınırlı olması beklenebilir.
ERDOĞAN/ TRUMP GÖRÜŞMESİ İLE İLGİLİ YAPILAN YORUMLAR.....
SONUÇ : Erdoğan S-400'lerden, ABD ise YPG'den asla vazgeçmeyeceklerdir..
Ancak buna rağmen Erdoğan S-400'leri aktive etmeyecek, yumruğun karşı taraftan gelmesini bekleyecektir. Kongre'den yaptırım
veya Halkbank davasından CEZA GELDİĞİ GÜN, S-400'ler aktive edilecek ve hatta o gün Rusya'dan Su-35 uçakları bile alınacaktır
Yani o gün, resmen Rusya cephesine geçilecektir...
F-35 ve Patriotlar da alınamayacağına göre artık IMF de gelmeyecek mevcut ekonomik düzen kural dışı müdahaleler ile sonuna kadar yani gittiği yere kadar sürdürülecektir..SONUÇ ABD'den yaptırım veya Halkbank cezası geldiği gün; yani ABD ilk yumruğu vurduğu gün, TÜRKİYE DUVARIN ÖBÜR TARAFINA ATLAYACAKTIR..
Dolabin kapagi aralanip ne var ne yok ustune dokulecegi bir asamadan tekrar kapatildigi asamaya geri donmek istedi herhalde.. pentagon-kongre-cia kapatir mi? Bence asla.. erdogan trump doneminin tum aptalliklarini kullanmaya calisiyor ama arkadaki asil abd devlet yapisi trump.i cift yonlu sikistirinca eli zayifladi.. tabii bir de dogrudan kendisi ve cevresi aleyhinde adimlar atilacagini da gordu herhalde.. bundan otesi artik simdiye kadar erdoganin actigi yarigin herseyi ikiye bolmesi ve acik savastir ya da politik/istihbari baska kartlar varsa ben gormuyorum..
