Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)’nin toplam rezervleri, kamunun artan döviz arzı ve corona virüsü salgınına karşı alınan önlemlerin de etkisiyle şubat sonundan beri 23,4 milyar dolar düşüşle 84,4 milyar dolara geriledi. Piyasalar, TCMB’nin rezerv kayıplarının salgın sürecinde haftalık 10 milyar dolara ulaşması sonrasında 200 milyon dolara kadar gerilemesiyle, kayıpların düşük bir hızda mı devam edeceği yoksa yeniden mi hızlanacağını yakından takip ediyor. TCMB’nin 1 Mayıs’ta biten haftada rezerv kaybı 200 milyon dolar ile daha önceki haftalara oranla bir hayli sınırlı kalmıştı. 8 Mayıs haftasında da kayıp 410 milyon dolarda kaldı. TCMB’nin geçen haftaki rezerv kaybı ise yaklaşık 1,4 milyar dolar oldu. TCMB’nin ‘corona‘ya karşı ilk önlemlerinin hayata geçtiği 20 Mart’ta haftasında da toplam rezervlerindeki düşüş bir haftada 10,7 milyar dolar olmuştu. Rezervlerdeki düşüşle Türkiye’nin yeni bir dış kaynak sağlayıp sağlamayacağı da piyasada yakından takip ediliyor. TCMB, Katar ile swap anlaşmasını bu hafta 5 milyar dolardan 15 milyar karşılığına çıkardı. Siyasiler IMF’den swap ya da kredi ile sağlanacak bir kaynağı reddederken, ticaret yapılan G20 ülkeleri kaynaklı swap benzeri adımlarla finansmana sıcak bakıyorlar. Piyasada, Çin başta olmak üzere Britanya, Japonya ve G20 ülkelerinden başka kaynak sağlanıp sağlanılmayacağı takip ediliyor. TCMB’nin internet sitesinde yer alan verilere göre, geçen haftada bankanın altın rezervleri 35,5 milyar dolar, brüt döviz rezervleri 48,9 milyar dolar oldu. TCMB’nin aldığı ilk tedbirlerden biri, zorunlu karşılıklar uygulamasında reel kredi büyüme koşullarını sağlayan bankalar için yabancı para zorunlu karşılık oranlarında tüm yükümlülük türlerinde ve tüm vade dilimlerinde 5 puan indirime gitmesi olmuştu. TCMB bu yolla bankalara 5,1 milyar dolar karşılığı döviz ve altın cinsi likidite sağladı. Öte yandan banka rezerv artışlarında en büyük kaynağı olan reeskont kredisi geri ödemelerinde ötelemeye gitti. TCMB, 18 Mart -30 Haziran arasında vadesi gelecek şekilde toplam 7,6 milyar doların karşılığı kadar reeskont kredisi geri ödemesini erteleme hakkı getirdi. İlgili tutar erteleme olması nedeniyle rezervlerde kalıcı düşüşe neden olmuyor ancak TCMB’nin bu kanaldan rezerv artışlarını ileri bir döneme öteliyor. TCMB’nin geçen yıldan beri swap ile sağladığı dövize karşın rezervlerindeki düşüşte bir diğer belirleyici etken ise kamunun artan döviz arzı. Bankacıların hesaplamalarına göre 2019’un tamamında 30 milyar doları aşan kamunun döviz arzı bu yıl ilk çeyrekte 30 milyar doları aşmış durumda. İlgili veriler bankacılar tarafından ancak gecikmeli olarak hesaplanabiliyor ve TCMB’nin uygulamaya aldığı swaplar bankanın kendi rezervlerinde azalış olmasına rağmen brüt rezervlerindeki düşüşü sınırlıyor. TCMB rezervleri tarihler itibarıyla şöyle (milyon dolar): Tarih Altın Rezervleri Brüt Döviz Rezervleri Toplam Rezervler 28.12.2018 19.950 71.980 91.930 25.01.2019 19.862 73.470 93.332 22.02.2019 20.549 79.122 99.671 29.03.2019 20.834 75.408 96.242 26.04.2019 20.432 73.284 93.716 31.05.2019 20.517 75.038 95.555 28.06.2019 22.853 73.544 96.397 26.07.2019 23.417 74.971 98.388 29.08.2019 25.709 75.796 101.505 27.09.2019 26.051 75.655 101.706 25.10.2019 26.481 78.504 104.985 29.11.2019 26.475 78.274 104.749 27.12.2019 25.079 81.240 106.319 31.01.2020 27.520 74.856 102.376 28.02.2020 30.411 77.414 107.825 27.03.2020 31.325 64.081 95.406 30.04.2020 34.786 51.457 86.243 08.05.2020 34.684 51.149 85.833 15.05.2020 35.535 48.894 84.429 Kaynak: ParaAnaliz