Pandemi nedeniyle işten çıkarmanın 'yasak' olduğu 2020'de 176 bin 662 işçi "Kod-29" maddesi kullanılarak işten atıldı. Kod-29 maddesi ile işten çıkarılan işçiler ne tazminat alabildi ne de İşsizlik Fonu ödemelerinden yararlanabildi. SGK'dan yapılan açıklamada "Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiştir" denildi. SGK’dan yapılan açıklamada, koronavirüs salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinden çalışanları korumak amacıyla Nisan 2020’de fesih kısıtı uygulamasına geçildiği belirtildi. Açıklamada, "İş Kanunu’nunda yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller fesih kısıtı uygulamasının istisnaları arasında sayılmıştır. Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller; görevin kasten ve sürekli ihmali, mazeretsiz işe gelmemek gibi maddelerin yanı sıra cinsel taciz, küfür, hırsızlık, uyuşturucu madde kullanmak gibi halleri de içermektedir. Bu hallerin tamamında işten ayrılış işlemlerinin SGK’ya bildirimleri 29 no’lu kod üzerinden yapılmaktadır" denildi. "AYRI AYRI KODLAR BELİRLENDİ" Açıklamada, fesih nedenlerinin tamamının Kod-29 yapılmasının belirsizliklere yol açtığı belirtilerek "Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmiştir. Böylelikle mazeretsiz devamsızlık hali ile hırsızlık gibi birbirinden farklı fesih sebeplerinin farklı bildirim kodları ile yapılması sağlanarak, olası sorunların önüne geçilecektir" ifadelerine yer verildi. AYDA 15 BİN KİŞİ KOD-29 MAĞDURU İşverenlerin fesih kısıtını delmek amacıyla, birçok işçinin Kod-29 ile işten çıkardığı yönünde iddiaların olduğu belirtilen açıklamada, şöyle denildi: – Fesih kısıtını delmek amacıyla, işçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışı olmaksızın Kod- 29 kullanılarak çok sayıda çalışanın işten çıkarıldığı yönünde iddialar bulunmaktadır. Geçmiş dönem SGK verilerine göre işten ayrılış nedeni Kod- 29 olarak belirtilen çalışan sayısı yıllara göre; 2018’de 233 bin 430, 2019’da 194 bin 524, 2020’de 176 bin 662’dir. Fesih kısıtından önceki dönemde aylık ortalama 17 bin çalışanın işten ayrılış nedeni Kod- 29 olarak bildirilmiş iken fesih kısıtından sonraki dönemde bu sayı daha düşük olup aylık ortalama 15 bin kişidir. "KARAR PATRONLARIN ELİNİ GÜÇLENDİRDİ" Birleşik Metal İş Sendikası Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu, "Bu ayrımın anlamı yok. Karar patronun elini daha da güçledirdi" ifadelerini kullandı. KOD 29 NEDİR? Türk iş yasalarına işveren, iş akdini feshettiği işçiler için Sosyal Güvenlik Kurumu'na bildirim yapıyor. Bunu yaparken işçiyi hangi gerekçe ile işten çıkardığını bir kod numarasıyla işaretliyor. Kod 29 da bu kodlardan biri... Kod 29, "İşveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi" anlamına geliyor. Bir işverenin, işçisini bu kod ile işten çıkarabilmesi için 4857 İş Kanunu'nun ilgili bendi kapsamındaki fiillerden birini işlemesi gerekiyor. TAZMİNAT VE İŞSİZLİK MAAŞI VERİLMİYOR Odatv'de yeralan iddialara göre, Ancak 29 kodu, 'ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranış nedeni ile iş akdinin feshi' anlamına geldiği için işçi ihbar ve kıdem tazminatını yanısıra İŞKUR'dan işsizlik maaşı da alamıyor. İçeriği nedeniyle kod ile işten çıkarılan bir kişi, yeni bir iş ararken de fazladan sorun yaşayabiliyor.