Türkiye; cumhurbaşkanını ve milletvekillerini belirlemek üzere sandık başında. 65 gündür propaganda faaliyetlerini yürüten, vaatlerini sıralayan siyasilerin ardından son kararı milyonlar verecek. Yüksek katılımın beklendiği ‘Türkiye’nin kader seçimi’nde vatandaş nasıl yönetilmek istediğini oylayacak, kazanan demokrasi olacak. Erdoğan’ın 10 Mart’taki imzasıyla başlayan seçim sürecinde karar anı geldi. 64 milyon 113 bin seçmenin oy kullanabileceği Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde 191 bin sandık saat 08.00’de açılıyor. YSK Başkanı, 3 milyon 416 bin kayıtlı seçmenin olduğu yurt dışında kSiyasetatılımın yüzde 53 olduğunu bildirdi. Gümrüklerde işlemin sürmesi nedeniyle mevcut 1 milyon 817 bin oya yenilerinin eklenmesi bekleniyor. SÖZ MİLLİ İRADEDE Türkiye; 13’üncü cumhurbaşkanını ve milletvekillerini belirlemek üzere sandık başında. 65 gündür propaganda faaliyetlerini yürüten, vaatlerini sıralayan siyasilerin ardından son kararı milyonlarca seçmen verecek. Yüksek katılımın beklendiği ‘Türkiye’nin kader seçimi’nde vatandaş nasıl yönetilmek istediğini oylayacak. Sandığın kazananı ise demokrasi olacak. Türkiye; 81 ilde 13’üncü cumhurbaşkanını ve 28’inci dönem milletvekillerini belirlemek üzere sandık başında. Cumhurbaşkanı Adayları başta olmak üzere seçime giren siyasi parti liderleri 65 gündür propaganda faaliyetlerini yürütüyor, vaatlerini sıralıyor. Ancak son kararı milyonlar sandıkta verecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 10 Mart’taki imzasıyla başlayan seçim sürecinde karar anı geldi. Seçim tarihinin ilanıyla Cumhur İttifakı cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, ATA ittifakı adayı Sinan Oğan ve Memleket Partisi’nin lideri ve adayı Muharrem İnce meydanlara çıktı. Adaylar önceden belirlenen beyannamelerini açıkladı. Vaatlerini sıraladı. Yeni dönemde yapmak istediklerini meydanlarda seçmene açıkladı. SEÇMEN YENİ YÖNETİMİ BELİRLEYECEK 81 ilde düzenlenen mitinglerde adaylar ve pati genel başkanları seçmeni kendilerine oy vermek için ikna etmeye çalıştı. 65 günlük propaganda sürecinde dün sona gelindi. Bugün 64 milyon 113 bin seçmen Türkiye’yi ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin nasıl işleyeceğine karar verecek. Saat saat 08.00’de açılacak sandıklarda gidecek seçmen Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde 191 bin sandık oylarını kullanarak ülkeyi kime emanet edeceğine karar verecek. Muharrem İnce’nin 11 Mayıs’ta çekildiğini açıklaması nedeniyle cumhurbaşkanlığı yarışı Recep Tayyip Erdoğan, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan arasında geçecek. SÜREÇ SAĞDUYU İLE TAMAMLANDI Propaganda süreci boyunca iktidar kanadının kullandığı sert dil zaman zaman ayrıştırıcı ve kutuplaştırıcı olduğu gerekçesiyle muhalefet tarafından sert bir şekilde eleştirildi. Provokasyonlar zaman zaman meydanlarda korkulara neden olsa da sukünetle süreç tamamlandı. Her ne kadar İYİ Parti İstanbul İl Başkanlığı’na CHP İstanbul İl Başkanlığı’na bazı AK Parti seçim bürolarına silahlı ve son olarak da İBB Başkanı İmamoğlu’na Erzurum’da ve Sakarya’da CHP lideri Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kılıçdaroğlu’na taşlı provokasyon olsa da sandığa giden süreç sağduyu ile tamamlandı. VATANDAŞ GELECEĞİNE KARAR VERECEK Gelinen süreçte partiler ve adaylar meydanlardaki çalışmalarını tamamladı. Söz artık milli iradeye bırakıldı. Seçmen 65 gün boyunca siyasilerin Türkiye yönetimine aday olmak için yaptığı çalışmaları izledi. Bugün 64 milyondan fazla seçmen 191 binden fazla sandığa giderek son kararı verecek. Türkiye’nin geleceğine kimin karar vereceğini belirleyecek. ÇEKİLEN İNCE’YE VERİLEN OYLAR GEÇERLİ Memleket Partisi lideri Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesinin ardından kendisine verilen oyların geçerli sayılıp sayılmayacağı konusunu YSK karar bağladı. YSK, yurt dışındakiler dahil olmak üzere İnce’ye verilen veya verilecek oyların geçerli olacağını duyurdu. Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesinin ardından kendisine verilen oyların geçerli sayılıp sayılmayacağı konusunu YSK görüşüp karar bağladı. CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, YSK’nın kararını duyurdu. Erkek, YSK’nın oy birliğiyle Muharrem İnce’ye verilen oyların geçerli sayılacağını oy birliğiyle karar verdiğini söyledi. YSK Başkanı Ahmet Yener ise yaptığı açıklamada, Muharrem İnce’nin çekilme dilekçesinin (önceki gün) dün YSK’ya ulaştığını hatırlattı. Yener, Kurul’un (dün) bugün yaptığı toplantıda İnce’nin çekilme başvurusunun ele alındığını belirtti. 6271 sayılı Cumhurbaşkanı Seçimi Kanunu’nun 12’nci maddesinin; aday listesinin Resmi Gazete’de ilanından sonra yapılan cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmelerin geçerli olmayacağına ilişkin olduğunu ifade eden Yener “Kurulumuz yapığı toplantı sonucunda oy birliği ile Sayın Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesinin 1’inci oylamadan sonra geçerli olduğu ve bu süreçte Sayın Muharrem İnce’ye verilen oyların geçerli oy olarak kabul edilmesi sonucuna varmıştır. Seçim ile ilgili de tüm tedbirlerin alındığını paylaşırız” dedi. KILIÇDAROĞLU ANKARA’DA ERDOĞAN İSTANBUL’DA Cumhurbaşkanı ve 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçiminde liderler de oylarını Ankara ve İstanbul’da kullanacak. Cumhurbaşkanı ve Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da oyunu kullanacak. CHP Genel Başkanı ve Millet İttifakı cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Ankara’da Arjantin İlkokulu’nda oy kullanacak. ATA İttifakı cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan Ankara Çankaya’da oyunu kullanacak. Adaylıktan çekildiğini açıklayan Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce de Ankara Çankaya’da oyunu kullanacak. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli Ankara’da Anıttepe Ortaokulu’nda oyunu kullanacak. İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, İstanbul Üsküdar Beylerbeyi’ndeki Hacı Sabancı Anadolu Lisesi’nde oyunu kullanacak. Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, İstanbul Eyüpsultan Nejat Sabuncu İlkokulu’nda oyunu kullanacak. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan Ankara Bilkent’te T. Emlak Bankası Ortaokulu’nda oyunu kullanacak. HDP Eş Genel Başkanı Mithat Sancar da Ankara Çankaya’da Ayten-Şaban Diri İlkokulu oyunu kullanacak. BBP Genel Başkanı Mustafa Destici İstanbul’da oyunu kullanacak. Yeniden Refah Genel Başkanı Fatih Erbakan Ankara Çankaya’da Rıdvan Ege Anadolu Lisesi’nde oyunu kullanacak. TÜRKİYE SANDIK BAŞINDA Bugün 60 milyon 697 bin 843 seçmen 13’üncü Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem’de görev yapacak 600 milletvekilini belirlemek için sandık başında. 4 milyon 904 bin 672 seçmenin ilk kez oy verecekği seçimde 191 binde fazla sandıkta oy kullanılacak. Cezaevinde tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü seçmen sayısı ise 53 bin 172. Oy verme işlemi saat 08.00 itibarıyla başlayacak, 17.00’ye kadar sürecek. Gümrük kapılarında da aynı saate kadar oy verme işlemi sürecek. 13’üncü Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi için Türkiye sandık başında. Oy verme işlemi, Türkiye genelinde saat 08.00 itibarıyla başlayacak, 17.00’ye kadar sürecek. 5 yıl boyunca görev yapacak cumhurbaşkanı ile yeni parlamento üyelerinin belirleneceği seçim için ülke genelinde 973 ilçe, 1094 ilçe seçim kurulunda 191 binden fazla sandık kurulacak. Seçimde yurt içinde 60 milyon 697 bin 843 seçmen oy kullanacak. Yurt içinde 4 milyon 904 bin 672 seçmen ilk kez oy verecek. Cezaevinde tutuklu ve taksirli suçlardan hükümlü seçmen sayısı ise 53 bin 172. KİMLİK BEYANI ŞART Saat 17.00’ye geldiği halde, sandık başında oylarını vermek üzere bekleyen seçmenler, başkan tarafından sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanacak. Seçmenler, üzerinde Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan, kimliği tereddütsüz ortaya koyan, resimli, resmi nitelikteki belgelerden biriyle oy kullanabilecek. SEÇMEN KAĞIDI ZORUNLU DEĞİL Seçmenin nerede oy kullanacağını gösteren seçmen bilgi kağıdının getirilmesi zorunlu değil. Seçmen bilgi kağıdı kendisine ulaşmayanlar, nerede, hangi sandıkta oy kullanacağını Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) internet sitesinden öğrenebilecek. Seçimin ikinci tura kalması halinde seçmen bilgi kağıdı yeniden gerekli olmayacak. Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasak olacak. Bu tür cihazlar, oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılacak. Seçmen, cumhurbaşkanına ve milletvekillerine yönelik tercihte bulunduğu iki ayrı oy pusulasını aynı zarfa koyarak sandığa atacak. Önce cumhurbaşkanı seçimine ait oy pusulalarının sayım ve dökümü yapılacak. DEPREM BÖLGESİNDE SEÇİM YSK, Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen depremler nedeniyle çeşitli önlemler aldı. Depremden etkilenen illerdeki eksiklikleri tespit eden YSK, çalışmalar sonucu illerde kurulan konteynerlerde seçimin sağlıklı yürütülmesi için hazırlıklarını yaptı. Bölgede eskiden hangi okullara sandık kuruluyorsa aynı okullara yine sandık kurulacak. Okullar yıkılmış ya da hasar görmüş ise bahçesine veya yakın bir alana konteyner konarak oyların kullanılması sağlanacak. Depremden etkilenen seçmenler, adres kaydını nereye aldırırsa orada oy kullanacak, oylar o seçim çevresi için sayılacak. Deprem bölgesinden yaklaşık 133 bin seçmen diğer illere kayıtlarını aldırdı. Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı seçmenler için bu seçimde de seyyar sandıklar oluşturuldu. Bu seçmenler, seyyar sandıklarda oylarını kullanabilecek. Bu seçimde ayrıca ilk kez, kendileri için hazırlanan şablonla oy kullanacak görme engelliler için her sandığa şablon gönderilecek. GÜMRÜKLERDE OY VERİLEBİLECEK Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı 3 milyon 416 bin 98 seçmen için, 73 ülke ve 156 yerdeki yurt dışı temsilciliğinde sandık kurulları oluşturuldu. Yurt dışı temsilciliklerindeki oy verme işlemi 9 Mayıs’ta sona erdi. Ancak bulunduğu ülkede belirlenen sürede oy kullanamayanların gümrük kapılarında oy verme işlemleri, bugün saat 17.00’ye kadar sürecek. Yurt dışında kullanılan oy pusulaları, uçaklar ve diplomatik kuryelerle Türkiye’ye getirildi. Ankara ATO Congresium’daki Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’nda saklanan oylar, tüm yurtta oy verme işleminin tamamlanmasının ardından diğer oylarla eş zamanlı açılarak sayılmaya başlanacak. OY VERME YERLERİ Kapalı oy verme yerleri, oyların gizliliğini ve seçmenlerin oylarını tam bir serbestlik içinde vermelerini sağlayacak, dışarıdan içerisinin gözetlenmesine imkan bırakmayacak şekilde olacak. Sandık başında görevli partili kurul üyeleri, adaylar ve gözlemciler (müşahitler), rozet, amblem veya partisini belirtir herhangi bir işaret taşımayacak. Sandık kurulu başkan ve üyeleri, göreve başlamadan önce ilk iş sandık başında bulunanlar önünde ant içecek ve sandığın boş olduğunu kontrol edecek. Sandık alanında düzeni, sandık kurulu başkanı sağlayacak. Başkan, düzeni bozmaya yeltenenleri uyaracak, uyarıyı dinlemeyenleri sandık alanı dışına çıkarabilecek. Sandık alanında alınacak tedbirler, seçmenlerin sandık başı işlemlerini izlemelerini engelleyecek nitelikte olamayacak. Oy verme işlemi sırasında gebeler, hastalar, engelliler ve yaşlılara öncelik tanınacak. Sandık başında seçmene, vereceği oy hakkında hiç kimse müdahale, telkin ve tavsiyede bulunamayacak. Seçmenler, oylarını kullandıktan sonra sandık başından ayrılacaklar. İLK HABERLER 21.00’DEN SONRA Seçim yasakları kapsamında saat 06.00’dan 24.00’e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak. Eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda da yalnızca yemek verilebilecek. Seçim yasaklarına ve belirtilen kurallara uyulmak şartıyla saat 18.00’den sonra düğün yapılabilecek. Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00’e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek. Seçim günü bütün yayınlar, saat 21.00’den sonra serbest olacak, ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00’den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek. 4 CUMHURBAŞKANI ADAYI, 4 İTTİFAK 24 PARTİ, 151 BAĞIMSIZ VEKİL ADAYI Cumhurbaşkanı seçimi pusulasında, kurayla belirlenen sıralamaya göre, Recep Tayyip Erdoğan, Muharrem İnce, Kemal Kılıçdaroğlu ve Sinan Oğan’ın adı yer alacak. Ancak adaylardan Muharrem İnce, 11 Mayıs’ta adaylıktan çekildiğini açıkladı. Pusulaların basımı ve dağıtımı tamamlandığı için İnce’nin adı pusulada yer almaya devam edecek. 28. Dönem Parlamentosu’nu belirlemek üzere yapılacak Milletvekili Genel Seçimi’ne ise 24 siyasi parti ile Türkiye genelinde 151 bağımsız milletvekili adayı girecek. Bazı siyasi partiler, ‘Cumhur’, ‘Millet’, ‘Ata’, ‘Emek ve Özgürlük’ ve ‘Sosyalist Güç Birliği’ ittifakları adı altında 5 ayrı ittifakla seçime giriyor. Bu kapsamda, AK Parti, MHP, BBP ve Yeniden Refah Partisi, ‘Cumhur İttifakı’ adıyla seçime katılıyor. ‘Millet İttifakı’nı, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi, Gelecek Partisi, Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA Partisi) ile Demokrat Parti oluşturdu. Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) ile Türkiye İşçi Partisi (TİP), ‘Emek ve Özgürlük İttifakı’ adı altına seçime giriyor. Anayasa Mahkemesinde açılan kapatılması istemli davada süreç devam eden HDP de Yeşil Sol Parti listelerinden seçime katılıyor. Zafer Partisi ve Adalet Partisi, ‘Ata’ ittifakı adı altında, Türkiye Komünist Partisi, Türkiye Komünist Hareketi ve Sol Parti ise “Sosyalist Güç Birliği İttifakı” adı altında seçime giriyor.