Sözcü gazetesi yazarı Aytunç Erkin, Kars Belediyesi Başkanı iken yerine kayyum atandıktan sonra 2 Ekim 2020’de tutuklanan Ayhan Bilgen’le, avukatları aracılığıyla röportaj yaptı. HDP’ye ilişkin ve “ayrı parti kuracak” iddiaları ile ilgili birçok soruya yanıt veren Ayhan Bilgen, “Recep Tayyip Erdoğan'dan ya da AKP'den kendilerine katılma teklifi geldi mi hiç?” sorusuna ise, “Bana ulaşan herhangi bir teklif yoktur” şeklinde yanıt verdi. Aytunç Erkin’in konuyla ilgili yazısı şöyle: “Ayhan Bilgen, 2 Ekim 2020'de tutuklandı… 18 Ocak'ta, “Yeni bir fikir ve tarza ihtiyaç var” dedi…'Yeni bir parti mi kurulacak' tartışması başladı… Bilgen, tespitinin kodlarını başlıktaki gibi açıkladı: “Legal siyaset, edilgen pozisyon alıp, sorumluluktan kaçınmak yerine işine (siyasete) odaklanıp toplumsal hassasiyet ve beklentilere göre yeniden yapılanmalıdır.” “Hangi HDP?”… 29 Aralık 2020'de köşemde bu soruya yanıt aradım ve tutuklanan Kars eski Belediye Başkanı Ayhan Bilgen'in daha önce HDP içinden yaptığı eleştirileri gündeme getirdim. Bu yazımın ardından 6 Ocak 2021'de, Bilgen'in avukatı aynı zamanda kızı Hilal Bilgen'den şu mesaj geldi: “Geçen gün babamı cezaevinde ziyarete gittim. Sizin yazılarınızı yakından takip ettiğini ve ‘Hangi HDP' başlıklı yazınızı özellikle çok beğendiğinin söyledi. Bu konuyu en açıklayıcı sizin ifade ettiğinizi beraberinde teşekkür ettiğini ifade etti.” Bu mesajın ardından Ayhan Bilgen'in avukatını aradım ve röportaj talebimi ilettim. Bilgen sorularımı açıklıkla yanıtladı ve ilk röportajını da Sözcü'ye verdi. “ALEVİ FELSEFESİ VE NURETTİN TOPÇU…” ■ Siz siyasi olarak kendinizi nerede tanımlıyorsunuz BİLGEN- Hak temelli siyaseti her şeyin üzerinde gören ve ‘Anadoluculukta' bir ortak payda inşa etmeyi önemseyen noktadayız. Alevi felsefesinin Orta Çağ Anadolusu'na taşıdığı dayanışma, barış ve kardeşlik mesajının önümüzdeki kutuplaşmayı da aşabilecek bir felsefi miras sunduğuna inanıyorum. Nurettin Topçu'nun isyan ahlâkındaki Sufi, yerli ve devrimci duruşunu sentezleyebileceğimize inanıyorum. “DIŞ BASKIYLA DEĞİL İÇ DİNAMİKLERLE…” ■ 18 Ocak'ta sosyal medya hesabınızdan “Türkiye'de yeni bir fikir ve tarza ihtiyaç var. Bunun düşünsel ve toplumsal zeminini oluşturmak gerekiyor. Bunun yeni bir siyasi partiye dönüşme ihtimali, göreceği ilgi ve imkanlarla ilgilidir” dediniz. Bu tartışma yarattı. Açar mısınız? Ne demek istediniz? AYHAN BİLGEN- Türkiye sorunlarını dış baskılarla değil, iç dinamik ve dengelerle çözmesi her zamankinden daha zorunlu hale geldiği bir döneme giriyoruz. Soğuk Savaş döneminin konjonktürel ve pragmatik özgürlük söylemi yerine Anadolu hafızasındaki dayanışmacı eşitlik anlayışı ile yeni bir paradigma geliştirmemiz gerekiyor. Bunun fikri çerçevesine toplumsal zeminlerde tartışarak Türkiye'nin ihtiyaç ve yol haritasını birlikte geliştireceğiz. Bunu bir platforma ya da hareket mi yoksa bir partiye mi dönüşmesi gerektiği toplumsal karşılığı ile şekillenecektir. Suriye'de yaşanacak muhtemel gelişmelerin Türkiye'de yaşayan Kürtleri de Türkleri de rehin almasına izin vermemeliyiz. “KISIR SİYASİ ÇEKİŞME ÜLKEYE BEDEL ÖDETİR” ■ HDP'den açıklamanıza yanıt geldi ve “Temennimiz odur ki Bilgen'in ifade ettiği fikirler bu iktidara payanda olmasın ve iktidar tarafından kullanılmasın…” Bu cevabı nasıl buldunuz? BİLGEN- Ben ihtiyacı ve siyasetteki tıkanmayı aşmayı öncelikli görüyorum. Siyasetteki sorun, iktidarla muhalefet ardındaki kısır çekişmenin bedelini tüm ülkenin ödemesidir. Yeni bir muhalefet tarzı siyasette iktidar olmadan da değişimin önünü açabilir. “YENİ BİR ÇATININ İNŞASINA ZEMİN…” ■ HDP'ye katıldığınız için pişman mısınız? BİLGEN- Ben bir insan hakları savunucusu olarak vicdani dayanışma sorumluluğunun gereğini yaptım. Kürtler'in sorununu Türkler'in kendilerine dert etmesi, Alevilerin taleplerini Sunnilerin empatisi ile gündemleştirilmesi hepimiz için öğretici olacağı gibi yeni bir çatının da inşasına zemin oluşturacaktır. “KİŞİLERE ENDEKSLİ SİYASET FELÇ EDER” ■ İddia şuydu: Sizin HDP'nin başkanlığına geçmenizi Selahattin Demirtaş engelledi. Demirtaş neden karşı çıkmış olabilir? BİLGEN- Sorunun muhattabı Selahattin Demirtaş olmakla birlikte Türkiye siyasetindeki lider merkezli siyasetin psikolojik etkisinin belirleyici olduğu kanaatindeyim. Liderlik konusunun Max Weber'in karizma tarifiyle değil, toplumsal siyaset penceresinden ele almayı önemsiyorum. Kişilere endeksli siyasi beklenti ve planlamaların partileri felç ettiğini, toplumu pasifize ettiğini ve kurtarıcı bekleyen bir yere ittiğini düşünüyorum. “KOBANİ'DE HDP'YE YÜKLENEN ROL…” ■ Kobani (Ayn el Arap) olayları… Siz o gün, 6 Ekim'de HDP MYK toplantısında katıldınız mı? Toplantıda MYK tarafından “Halklarımızı sokağa çıkmaya ve sokağa çıkmış olanlara destek vermeye çağırıyoruz” denilmişti. BİLGEN- Toplantı önceden planlanmadığı için Parti Meclisi toplantısı sonrasında son anda koyulan bir Merkez Yürütme Kurulu olduğu için aynı saatte başka bir programımla çakıştığından katılmadım. Halkın sokaktan çekilmesini sağlayan irade sokağa çıkmasını sağlayan iradeyi de belirler. HDP'ye yüklenen rol de abartılıdır. “İRLANDA’DAKİ DURUMUN TAM TERSİ BİR SÜREÇ” ■ Kürt siyasi hareketinin Kandil'den kopması zor mu ya da nasıl kopar? BİLGEN- Önce silahlı hareketin başladığı sonra legal siyasi arayışların geliştiği ortamlarda bu tabloyu yönetmek kolay değildir. İrlanda'daki durumun tam tersi Türkiye için geçerlidir. Legal siyaset edilgen pozisyon alıp sorumluluktan kaçınmak yerine kendi işine odaklanıp toplumsal hassasiyet ve beklentilere göre yeniden yapılanmalıdır. “AKP'DEN TEKLİF GELMEDİ BEN PROGRAM VE SİYASİ İLKELER ÜZERİNDEN BAKIYORUM” ■ Recep Tayyip Erdoğan'dan ya da AKP'den kendilerine katılma teklifi geldi mi hiç? BİLGEN- Bana ulaşan herhangi bir teklif yoktur. Ben siyasal ilkeler ve programlar üzerinden yaklaşırım. Kim sorusundan önce nasıl sorusunun cevabına odaklanmadığımız için bugün siyaset kişisel karizma ve hesaplaşmanın arenasına dönmüştür. “DİNİ SİYASETLE ARAÇSALLAŞTIRMAK SADECE GERİYE GİDİŞE HİZMET EDER” ■ Siyasal İslam'ın geldiği yeri nasıl değerlendiriyorsunuz BİLGEN- Teopolitik, zor zamanların kurtuluş simidi gibi görülse de insanlığın deneyimi göz ardı edilmemelidir. Kiliseyle ilgili Avrupa'da yaşanan süreç tüm insanlık için büyük kazanımlar ortaya çıkarmıştır. Hilafetin bir savunma aracı olarak Osmanlı'nın dağılma döneminde gündeme alınması işgal ve sömürgeye karşı direniş bayrağı hesabını yaptırmıştır. Bugün… Ortadoğu'da dini siyasetle araçsallaştırmak sadece çatışma ve geriye gidişe hizmet eder. Bir ahlak öğretisi olmadan din sadece din savaşlarının aracı olur. MAZLUM-DER'İ 2 YIL YÖNETTİ, HDP'DE MİLLETVEKİLİ OLDU ■ Ayhan Bilgen… Kars eski Belediye Başkanı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Kamu Yönetimi mezunu. Mayıs 2006'da Mazlum-Der 7. Genel Kurulu'nda genel başkanlığa seçildi. 7 Haziran 2015'te yapılan genel seçimde 25. Dönem HDP Kars Milletvekili oldu. 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan erken genel seçimde Kars ilinden tekrar seçildi. HDP grup başkan vekilliği ve MYK üyeliği yaptı. 2015 Ağustos ayında HDP'nin ilk parti sözcüsü olmuştur. 2019 yerel seçimlerinde HDP'den Kars Belediye Başkanı seçildi. 2 Ekim 2020 tarihinde tutuklandı ve yerine kayyum atandı.”