Türkiye'nin PKK terör örgütünün Suriye uzantısı PYD-YPG'ye yönelik mücadelesinde son bir hafta, bir yandan askeri, bir yandan diplomatik atakla geçti. Mehmetçik sahada PYD-YPG'ye karşı Fırat'ın doğusunda Tel Abyad-Resulayn arasında kalan hatta mücadele verirken, Ankara da önce ABD ile, ardından da Rusya ile masaya oturdu... Bir haftalık askeri/diplomatik çabaların sonucunda olumlu ya da olumsuz şu sonuçlar ortaya çıktı: Sözcü'den Zeynep Gürcanlı'nın haberine göre, PYD-YPG, TÜRKİYE- SURİYE SINIRINDAN 30 KM GERİYE ÇEKİLDİ: ABD ile yapılan anlaşma, PYD-YPG’nin Fırat’ın doğusunda Tel Abyad-Resulayn arasında kalan 120 uzunluğundaki hatta 30 km geri çekilmesini sağladı. Rusya ile Soçi’de yapılan müzakereler ise, kalan bölgelerde de PYD-YPG’nin 30 km geri çekilmesini güvence altına aldı. Rusya ile varılan anlaşmada bir başka kazanım ise, Fırat’ın batısında kalan Menbiç ile Tel Rıfat’ta da, gerek kırsalda, gerekse şehir merkezinde bulunan PYD-YPG unsurlarının geri çekileceklerine ilişkin Moskova’dan söz alınması oldu. 30 KM DERİNLİKTE PYD-YPG VARLIĞI ABD’DEN RUSYA/ESAD KORUMASINA GEÇTİ: Türkiye, Suriye ile sınırının 30 km derinliğe kadar olan bölümünü PYD-YPG’den temizlerken, 30 km’lik kısmın altında kalan bölgede bu örgütün kontrolünün devam edeceğini de zımnen kabul etmiş oldu. Suriye’de, -Kuzey Irak’taki Kürt bölgesel yönetimine benzer şekilde- Rusya ve Esad’ın himayesinde, Türkiye sınırının 30 km ilerisinde PYD-YPG’nin özel statülü bir yapıya kavuşmasının önü açıldı. – ABD İLE YÜRÜMEYEN ORTAK DEVRİYE, RUSYA İLE DENENECEK: Ağustos ayında Türkiye-ABD arasında Fırat’ın doğusunda kalan bölgede ortak devriye düzenlemesi için anlaşma imzalanmıştı. Ancak bu anlaşma yürümeyince, Türkiye Barış Pınarı Harekâtı’na başlamıştı. Şimdi ABD ile yürütülemeyen bu ortak devriye anlaşmasının bir benzeri Rusya ile kurulmuş oldu. Üstelik PYD-YPG’nin sınırdan 30 km derinliğe geçeceği açıklanırken, Türk-Rus devriyesinin alanı sınırdan 10 km derinlik olarak açıklandı. – ERDOĞAN’IN İSTEDİĞİ OLMADI; 30 KM’LİK KORİDORUN TÜMÜ TÜRKİYE KONTROLÜNDE OLMAYACAK: Cumhurbaşkanı Erdoğan, sınırın tümünde PYD-YPG’den temizlenen kesimlerde kontrolün Türkiye ile, desteklediği Suriye Milli Ordusu’nda olmasını bir plan olarak ortaya koymuştu. Ancak Türkiye, Fırat’ın batısında daha önce Fırat Kalkanı ile Cerablus-Mare hattı, Zeytin Dalı ile Afrin, Barış Pınarı ile Tel Abyad-Resulayn arasındaki bölgelerin kontrolünü alabildi. Geri kalan tüm bölgelerin kontrolü Rusya destekli Esad yönetimine geçti. Sadece İdlib’de cihatçı terör örgütlerinin kontrolündeki bir bölge kaldı. ABD Başkan Yardımcısı Pence ile Cumhurbaşkanı Erdoğan arasındaki görüşme gergin bir atmosferde başlamıştı. – TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLERİN KORİDORA YERLEŞTİRİLMESİ ÇOK ZOR: Türkiye’nin amaçladığı sınır boyunca tüm koridorun kontrolü elde edilemediği için, yine Erdoğan’ın planında olan koridora Türkiye’deki Suriyelilerin yerleştirilmesi de zora girdi. Erdoğan’ın daha önce açıkladığı TOKİ evleri ve köyler, artık sadece Tel Abyad-Resulayn arasındaki bölgede kurulabilir. Ancak Barış Pınarı Harekâtı’nda ortaya çıkan uluslararası atmosfer, bunun için ne Avrupa ülkelerinden, ne de Arap dünyasından finansman bulunamayacağını gösterdi. – IŞİD’İN SORUMLULUĞU TÜRKİYE’YE KALDI: Suriye’nin kuzeyindeki bölgede tutuklu IŞİD’lilerin sorumluluğu Türkiye’ye kaldı. AKP hükümetinin, Suriyelilerin yerleştirileceği TOKİ evlerinden önce, derme çatma binalarda bulunan IŞİD teröristlerinin tutulacağı hapishaneler kurmasının önü açıldı. Avrupalıların vatandaşları olmasına rağmen geri almayı reddettiği IŞİD teröristlerini yargılamak da Türkiye’ye kaldı. – TÜRKİYE’NİN İMAJI BÜYÜK YARA ALDI: Türkiye’nin, çeşitli cihatçı gruplardan oluşturulan, önce Özgür Suriye Ordusu, ardından da Suriye Milli Ordusu adı konulan oluşumla birlikte yaptığı operasyonlarda, cihatçıların yaptığı savaş kurallarına uymayan faaliyet ve hareketler, Türkiye’ye mal edildi. Son olarak ABD Savunma Bakanı Esper de CNN International’a verdiği mülakatta, Türk Silahlı Kuvvetleri ile birlikte hareket eden milislerin işledikleri suçlardan Türkiye’nin sorumlu tutulabileceğini açık ifadelerle dile getirdi. – KIRSALDA PYD-YPG TEMİZLENİRKEN, KOBANİ VE KAMIŞLI GİBİ ŞEHİRLERDEKİ VARLIĞI DEVAM EDECEK Mİ? Türkiye ile Rusya arasında Soçi’de varılan mutabakat ile, sınırdan 30 km’lik derinlikteki PYD-YPG’lilerin temizleneceği konusunda Moskova’dan güvence alındı. Anlaşmada Türkiye ve Rusya’nın 10 km’lik derinlikte birlikte devriye gezmeleri de yer aldı. Ancak mutabakat zaptında, bu ortak devriyenin 10km’lik alanda kalan Kobani gibi kent merkezlerini kapsayıp kapsamayacağına ilişkin detay yer almadı. Mutabakatta, yine PYD-YPG’nin güçlü idari yapılanmaya sahip olduğu Kamışlı kenti ise ayrıca isim olarak anılarak, Türk-Rus ortak devriyesinin dışında bırakıldı. – ADANA MUTABAKATI FİİLEN REVİZE EDİLDİ: Türkiye ile Suriye arasında, iki ülke arasındaki ilişkilerin iyi olduğu dönemde imzalanmış olan Adana mutabakatı, son Soçi anlaşması ile fiilen revize edildi. Adana mutabakatında, terör tehdidine karşı Türkiye’nin sınır bölgesine terörle mücadele yapmasına olanak veren ifadeler yer alıyordu. Ancak Soçi anlaşması ile kurulan Türk-Rus ortak devriyesi sistemi, Türkiye’nin tek başına müdahalesinin önünü kapattı.