İşte tartışma yaratan termik santraller… Türkiye’nin farklı illerindeki 15 kömürlü termik santrale, 4. kez baca filtresi takılmasını erteleme izni veren yasa, AKP ve MHP tarafından Meclis'te kabul edilmesine rağmen Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edildi. Erdoğan'ın vetosuyla Türkiye’nin en eski ve kirli santrallerinin 30 Haziran 2022 tarihine kadar havayı kirletme ve halk sağlığını tehdit etmesinin önüne geçildi. Peki bu santraller nerede ve sahipleri kimler? İşte detaylar... Kömürlü termik santrallere havayı kirletme izni veren ve Meclis’teki tüm partilerin 14 Şubat 2019'da aldıkları ortak kararla geri çekilen yasal düzenleme geçen hafta Meclis gündemine geldi. Düzenlemeye ilişkin madde torba yasa içinde AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi. ERDOĞAN VETO ETTİ Sözcü'nün haberine göre, Ancak söz konusu madde, “Biz bunları böyle çalıştıramayız. Siz çok para kazanacaksınız diye biz halkımızın zehirlenmesine müsaade etmeyiz. Bir tarafta halkım diğer tarafta sermaye var. Kimse kusura bakmasın” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından veto edildi. AKP grubu da torbadan ilgili maddeyi çıkardı. Yani termik santrallerin havayı daha fazla kirletmelerinin önüne geçildi. NE AMAÇLANIYORDU? Türkiye'nin farklı illerinde konuşlu bulunan 15 kömürlü termik santralin bacasından çıkan zehirler içinde bulundukları kentler başta olmak üzere atmosfere salınıyordu. Eğer madde kabul edilseydi bu zehirleme 30 Haziran 2022 tarihine kadar sürecekti. Bacalardan çıkan zehirli gazlar, temiz hava hakkının yanı sıra, termik santrallerin yakınlarında yaşayan vatandaşların sağlığını da birinci dereceden etkilemeye devam edecekti. ŞİRKETLER NEDEN İSTEMİYORDU? Filtresiz bacaların monte edilmesi, santrallerin bir süreliğine ‘üretim dışı’ kalmasını gerektiriyor. Bu da şirketler için milyonlarca dolar ‘kârdan zarar’ anlamına geliyor. TANESİ 12 MİLYON EURO Öte yandan santrallere takılması planlanan bacaların tanesinin 12 milyon euro olduğu bildiriliyor. SANTRALLER NEREDE BULUNUYOR? Santraller ağırlıklı olarak; Çanakkale, Kahramanmaraş, Karabük, Kütahya, Manisa, Zonguldak, Sivas ve Şırnak'ta yer alıyor. İşte o santraller, bağlı bulundukları şirketler ve bulundukları yerler; SANTRALLERDEN 4’Ü ERDOĞAN’IN ‘AZARLADIĞI’ TAHİR ÇELİK’İN Bu santrallerden 4’ü Çelikler Holding’e ait. Enerji sektörünün önemli şirketlerinden birisi olan Çelikler Holding’in yönetim kurulu başkanlığını Tahir Çelik yürütüyor. FOTO:AA – Erdoğan’ın Tahir Çelik’i (sağda) telefonla arayarak ‘azarladığı’ ortaya çıktı. Tahir Çelik’in ismi Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın telefonuyla gündeme gelmişti. Erdoğan’ın ABD dönüşünde Çelikler Holding'in sahibi Tahir Çelik'i aradığı ve “Biz sana süre verdik. Şimdiye kadar ne yaptın?” diye çıkıştığı öğrenilmişti. Çelik’in ise Erdoğan’a “Sayın Cumhurbaşkanım, 10 bin kişiye ekmek yediriyoruz. Biz bunun altından kalkamayız. Sürenin uzatılmasını talep ediyoruz” dediği, Erdoğan’ın da bu yanıt üzerine bu defa sesini yükselterek “Süre uzatımına rağmen sen hiçbir şey yapmamışsın” diye çıkıştığı, Ankara kulislerinde konuşulmuştu. Holding sahibinin Erdoğan’ın azarına “O zaman ben bırakayım” diye yanıt verdiği Erdoğan’ın da “Ben sana onu demiyorum. Ne yaptın, onu soruyorum” diye çıkışmaya devam ettiği öğrenilmişti. FOTO:AA – Santrallerden ikisi medya patronu Turgay Ciner’e ait. SANTRALLERDEN İKİSİ KAMUNUN İKİSİ TURGAY CİNER’İN Tartışmalara konu olan santrallerden ikisi, Show Tv ve Habertürk TV’nin de sahibi olan Turgay Ciner’e ait. Ciner’in biri Ankara/Nallıhan, diğeri Şırnak/Silopi’de ‘bacasız’ iki kömürlü termik santrali bulunuyor. 15 bacasız santralden ikisi ise kamu malı yani devletin. FOTO:AA – Santrallerden ikisi de Nihat Özdemir’in kurucusu olduğu Limak’a ait. KONYA ŞEKER’İN 3 SANTRALİ VAR Bir çiftçi kooperatifi olan Konya Şeker Fabrikası’nın da biri Sivas-Kangal’da ikisi Manisa-Soma’da olmak üzere 3 termik santrali bulunuyor. SANTRALLERDEN İKİSİ NİHAT ÖZDEMİR VE İBRAHİM ÇEÇEN’İN 2 buçuk yıl daha ‘bacasız’ faaliyet sürdürmek isteyen ancak Erdoğan’ın vetosuyla bunu başaramayan santrallerden ikisi ise Erdoğan’a yakın iş adamlarından Nihat Özdemir’e ait. Nihat Özdemir’in sahibi olduğu Limak, İbrahim Çeçen’in sahibi olduğu İÇTAŞ ile birlikte Muğla’da 2 termik santral işletiyor. CEYHAN SALDANLI VE MUSTAFA YOLBULAN’IN DA BİRER BACASIZ SANTRALİ BULUNUYOR Diğer iki bacasız termik santrallerin sahibi ise İş adamı Ceyhan Saldanlı ile Mustafa Yolbulan. Zonguldak Çatalağzı Termik Santrali, Ceyhan Saldanlı’ya ait Bereket Enerji için çalıştırılırken, Karabük’teki Kardemir Termik Santrali ise yönetim kurulu başkanlığını Mustafa Yolbulan’ın yaptığı Kardemir A.Ş. için çalıştırılıyor.