Türkiye, ihracatta miktar bazlı artışını sürdürürken, değer açısından kan kaybı yaşıyor. Türkiye’nin ihracatı son 5 yılda değer olarak yüzde 20'ler civarında yükseldi, ancak birim başı değer 2019 sonu itibariyle yüzde 15 düştü. Son 5 yılda yüzde 15’lik kayıp ile birim değer 1,44 dolardan 1,23 dolara geriledi. 2020’de de süren değer kaybı ile birim başı ürün fiyatı 1,09 dolara kadar düştü. Geçen 5 yıllık sürede kilogram başına ihracat değerini en fazla artıran sektör savunma sanayii olurken, ihracat birim değerini en fazla düşüren sektör ise çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri oldu. Dünya gazetesinden Yener Karadeniz’in haberine göre, Türkiye, son yıllarda ihracatta yükselen bir grafik çizerek döviz girdisini artıyor, ancak bu artış ürün fiyatının değerlenmesiyle değil yüksek miktarda satışla sağlanıyor. Türkiye’nin ihracatı son 5 yılda değer bazında yüzde 20'ye yakın artış gösterirken birim fiyat yaklaşık yüzde 15 düştü. Son 5 yılda 2019 sonu itibariyle 1,44 dolardan 1,23 dolara inen birim başı fiyat, 2020 yılında da düşmeye devam etti ve 1,09 dolara kadar geriledi. Geride bıraktığımız yıl ihracat 2015 yılına göre yüzde 20'ye yakın artarak 143,7 milyar dolardan 180,5 milyar dolara yükseldi. Birim başı değer ortalama verileri gösteriyor. Bu dönemde birim değerinde yüksek oranlı düşüşler yaşayan sektörler olduğu gibi birim değerini artıran sektörler de oldu. HEDEF 2,5-3 DOLAR 2015’ten bu yana ihracat kilogram değerini en fazla artıran sektör yüzde 104’lük artış ve 50,55 dolar değer ile savunma sanayii oldu. Konuyla ilgili DÜNYA’ya açıklamalarda bulunan Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, 2019 yılında ihracatta miktar hedefi aşıldığını, dolar cinsinden hacimde de hedeflere oldukça yakın bir performans gerçekleştirildiğini söyledi. TİM Başkanı Gülle, 2019 yılında miktar bazlı ihracatın yüzde 15,3 oranında önemli oranda bir artış kaydederek 146 milyon tonu aştığını kaydetti. Gülle, şöyle konuştu: “Ticaret savaşları ve Brexit ile gerginleşen bir küresel ortam sonucunda, önce paritenin düşüşü; ardından da piyasada tutunabilmek için fiyatların iskonto edilmesi sebebiyle, bazı sektörlerin ortalama ihracat birim fiyatlarında düşüşler gözlendi. Ticaretin adeta durma noktasına geldiği, küresel anlamda talep şokunun yaşandığı pandemi döneminde tekrar fiyatların iskonto edilmesi; salgına rağmen ülkemiz ihracatı pozitif ayrışmasına karşın birim değerlerde istediğimiz seviyelere ulaşmamızın önüne geçti. Fakat, önümüzdeki dönemde ihracat birim değerlerimizin artacağına ve hedeflediğimiz 2,5-3 dolarlık seviyelere ulaşacağına can-ı gönülden inanıyoruz. İhracat birim değeri, diğer bir deyişle katma değeri yüksek sektörlerimizin ihracatında son dönemde yaşanan artış bizleri memnun ediyor.” TİM Başkanı İsmail Gülle, 2019 yılında, kilogram başına ihracat değerinin mücevherde 665 dolar, savunma ve havacılıkta 62 dolar, hazır giyimde 13,24 dolar, deride 10,35 dolar olarak gerçekleştiğini belirtti. Eylül ayında kilogram başı ihracat değeri 10 doların üzerinde olan yüksek katma değerli ürünlerin toplam ihracatının da artış gösterdiğini anlatan Gülle, şöyle devam etti: “Bu ürünlerde, 2019 yılının eylül ayında, 3 milyar 646 milyon dolar olan ihracatımız, bu yılın aynı ayında, yüzde 12 artarak, 4 milyar 92 milyon dolar seviyesine yükseldi. Kilogram başı ihracatı 50 doların üzerinde olan en yüksek katma değere sahip ürünlerde ise eylül ayında ihracatımız 656 milyon dolara ulaştı. Önümüzdeki aylarda bu artış trendinin süreceğine inanıyoruz.” TİM Başkanı İsmail Gülle, küresel ticarette ülkeler, hacim olarak önemli bir rekabet yaşasalar da, esas marifetin kilogram başına katma değeri yüksek ürün ihracatı olduğuna dikkat çekti. Bu kapsamda 2001 yılını örnek gösteren Gülle, “2001 yılında Türkiye'nin ihracatının kg başına katma değeri sadece 0.69 dolarken, bugün bu değer ikiye katlanmış durumda” dedi. “TÜM DÜNYADA GERİLEME VAR” - İhracatın birim değerinde düşüşün nedenlerinden biri olan iskonto bu yıl da sektörün en önemli sorunlarından biri. Pandeminin yanı sıra kurda yaşanan artış ve küresel rekabetin dünya ticaretinde fiyat baskısı oluşturduğuna işaret eden İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ahmet Öksüz, “Tüm bu nedenler dolayısıyla fiyatlarda tüm dünyada bir gerileme oldu. Rekabet çok fazla. Dünyada da genel bir düşüş trendi var ve biz de bundan etkileniyoruz” dedi. Tekstil ve hammaddeleri sektörünün kilogram başına ihracat değeri 2019’da 4 dolar olarak gerçekleşmişti. Söz konusu değer bu yılın ocak-ekim döneminde ise 3,73 dolar olarak gerçekleşti. EN YÜKSEK ARTIŞ SAVUNMA SANAYİİNDE - Araştırmaya göre, kilogram başına ihracatını en fazla artıran sektör yüzde 104 oran ve 50,54 dolar ile savunma ve havacılık sanayii oldu. Sektörün, 2015’ten bu yana ihracatı miktar bazında gerilemesine rağmen döviz getirisi ve kg başına değer her yıl yükseldi. Sektörün 2015’te ihracat miktarı 66,8 bin ton ve ihracat değeri 1,6 milyar dolar iken, 2017’da miktar 44 bin tona gerilemesine rağmen değer ise 2,7 milyar dolara yükseldi. Söz konusu gelişme kg. başına ihracat değerinin arttığını gösteriyor. Son 5 yılda söz konusu rakam 24,8 dolardan 61,9 dolara yükseldi. EN FAZLA ÇİMENTO, CAM VE SERAMİK DEĞER KAYBETTİ - 2015’ten bu zamana kadar kilogram başına ihracat değerini artıran sektörler savunma ve havacılığın yanı sıra süs bitkileri, otomotiv, yaş meyve ve sebze iklimlendirme oldu. Çelik sektörü 0,6 dolarlık kilogram değeri ile 2015’teki değerini korurken, diğer sektörler kilogram başına değer kaybı yaşadı. Kilogram başına ihracat değerini en fazla düşüren sektör çimento, cam, seramik ve toprak ürünleri sektörü oldu. Sektörün kg başına ihracat değeri 2015’te 0,2 dolar iken söz konusu rakam 2019 sonunda 0,1 dolar ve bu yılın ocak-eylül döneminde ise 0,09 dolara geriledi. Dünya Gazetesi tarafından yapılan araştırmaya göre, çimento, cam ve seramik sektörünün ardından kg. başına en ihracat değerinde en fazla düşüş gösteren diğer sektörler ise yüzde 41’lik değer kaybı ile fındık ve mamulleri, yüzde 26 ile deri ve deri mamulleri oldu. Fındık ve mamulleri sektöründe kg başına fiyat 2015’te 11,8 dolar iken bu yılın ocak-ekim döneminde 6,93 dolara, deri ve deri mamullerinde ise kg başına değer 12,8 dolardan 9,41 dolara geriledi. KG BAŞI SATIŞ DEĞERİ 10 DOLARIN ÜZERİNDE 4 SEKTÖR VAR - 2019 YIL sonu rakamlarına göre, ihracat birim değeri 10 doların üzerinde bulunan 4 sektör bulunuyor. Söz konusu sektörler arasında ihracat değeri sıralamasında 665 dolar ile mücevher sektörü birinci olurken, onu 62 dolar ile savunma ve havacılık ve 13,2 dolar ile de hazır giyim sektörü izledi.