Reuters, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın, bütçenin daha fazla bozulmaması için TCMB'nin 40 milyar liralık ihtiyat akçesini merkezi yönetim bütçesine aktarmayı planladığını ve bu konuda gerekli yasal düzenleme üzerinde çalışıldığını iddia etti. Reuters’a bilgi veren üç üst düzey ekonomi kaynağı, merkezi yönetim bütçesinde açığın şu anda öngörülenden daha fazla olduğu ve bütçenin desteklenmesi için böyle bir adımın atılmasının planlandığını ifade etti. İhtiyat akçesi öngörülemeyen durumlara karşılık kârdan ayrılan para niteliği taşıyor; 2018 sonunda TCMB bilançosunda ihtiyat akçesi 27.6 milyar TL olarak yer alıyor olması dikkat çekti. Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “2018 sonu itibariyle ihtiyat akçesinde toplam 27.5 milyar lira bulunuyor. Ancak yılbaşından bugüne kadar ihtiyat akçesi kalemine giren tutar da eklenince TCMB’nin 40 milyar lira düzeyinde bir ihtiyat akçesi oluyor. Yapılan değerlendirmelerde bunun 2019 merkezi yönetim bütçesine aktarılmasının uygun olacağı öngörüldü. Bu adımla bütçenin daha iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi planlanıyor” diye konuştu. Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl ilk çeyrekte 20.4 milyar TL açık veren bütçe, bu yıl aynı dönemde 36.2 milyar TL açık verdi. Yine geçen yıl ilk çeyrekte 1.9 milyar TL faiz dışı fazla verilirken bu yıl aynı dönemde 2.8 milyar TL faiz dışı açık verildi. AÇIĞIN 80.6 MİLYAR LİRA OLMASI BEKLENİYOR Merkezi yönetim bütçesinde açığın bu yıl 80.6 milyar lira olması, 36.7 milyar lira faiz dışı fazla verilmesi hedefleniyor. Merkez Bankası’nın yaklaşık 40 milyar liranın biraz altında bir miktarda temettü ödemesi de bu yıl bütçeye aktarılmıştı. Bir başka kaynak, “Daha önce ihtiyat akçesinin kullanıldığını hatırlamıyorum. Bütçedeki bozulmanın daha ileri gitmemesi için bu yöntem gündeme geldi”diye konuştu. Aynı kaynak, “İhtiyat akçesinin bütçeye aktarılması için yasal düzenleme gerekiyor. Bu konuda hazırlanacak teklifin kısa süre içinde TBMM'ye gönderilmesi planlanıyor” dedi. Ekonomistler, iç tüketimdeki yavaşlama, ekonomideki daralmanın ve seçim nedeniyle gündeme gelen bazı uygulamaların etkisiyle bütçede öngörülenden kötü bir tablonun gündemde olduğunu, tek seferlik gelirlerle bütçenin desteklendiğini vurguluyorlar. "KISA VADELİ AVANS UYGULAMASI ÇOK DAHA NAMUSLU BİR UYGULAMAYDI" Ekonomist Mahfi Eğilmez sosyal medya hesabından Reuters'ın haberini şöyle yorumladı: "Reuters'in, TCMB'nin ihtiyat akçelerinin bütçeye devredileceği yolundaki haberi umarım doğru değildir. Bu para basmak demektir. Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslu bir uygulamaydı." ENERJİ SEKTÖRÜNÜ KURTARMA PLANI Reuters haber ajansı Türkiye'nin enerji sektörünün 13 milyar doları bulan ödenemeyen borçlarını kurtarmayı planladığını yazdı. Ajansa göre enerji şirketlerinin kâra geçmesi için tek yolun elektrik zammı olduğunu düşünen bankalar hükümeti buna ikna etmeye çalışıyor. Türkiye'de elektrik üretim kapasitesi 2007-17 arası iki katına çıkarken, bu kapasite artışı 70 milyar dolarlık dış borçlanmayla sağlanmış, TL'nin 2017'den itibaren yüzde 40 değer kaybetmesiyle enerji şirketleri TL gelirleriyle döviz borçlarını ödemede büyük zorluklar yaşar hale gelmişti. Ajansa konuşan 10'dan fazla bankacı, yatırımcı, danışman ve şirket yöneticisine göre Ankara, bankaların bu borçları bilançolarından silip fon olarak tanımlayıp birkaç yıl içinde yabancı yatırımcılara satabilmeleri için bankalarla birlikte bir yasal düzenleme üzerine çalışıyor. Reuters'a göre enerji sektörünün ne kadar hızlı ve başarılı bir şekilde kurtarılacağı, Orta Doğu'nun en büyük pazarı olan Türkiye'nin para biriminin değeri ve ekonomisinin büyüyüp büyümeyeceğinde belirleyici olabilir. Kurtarma planına dair toplantılara katılan bir bankacı "Yalnızca bazı bankalar bu süreçte ilerleyecek, diğer bankalar ciddi olumsuzluklar görüyorlar ve bu yüzden buna dahil olmak istemiyorlar" diyor. Bu borç portföylerini ucuza almak isteyen Cerberus Capital Management ve KKR gibi şirketler, İstanbul'a temsilci göndererek temaslarda bulunuyor. Perşembe günü İstanbul'da Deutsche Bank, Goldman Sachs, Cerberus ve Bain gibi kurumlardan temsilcilerle yapılan toplantıya katılan üç kişi, bankaların ödenemeyen enerji borçlarını satmakta acelesi olmadığını söylüyor. “HÜKÜMET ELEKTRİK ZAMMINI KABUL EDECEK” Ajansa konuşan iki kaynak, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak ile Hazine yöneticilerinin Nisan ayında planlarını bankalara sunduklarını, bu plana göre hükümetin bankaların istediği oranda olmasa da elektrik zammını kabul edeceğini, gaz ve kömür santrallerinin de bir havuz fonunda birleştirilerek ekonomi toparlayınca satılacağını aktardı. Kaynaklara göre bunun yerel seçim sonrasında yapılması planlanıyordu. Fakat İstanbul'da seçimin 23 Haziran'da tekrarlanacak olması nedeniyle hükümet o tarihten önce bir elektrik zammına sıcak bakmıyor. Türkiye'nin bankacılık sektörü, 400 milyar dolarlık kredilerinden 16 milyar dolarını yapılandırdı. Bazı uzmanlara göre ödenemeyen kredilerin oranı iki kat yükselerek yılsonuna kadar yüzde 8'e çıkabilir. Reuters'a konuşan üç kaynağa göre hükümet, silinen borçların vergiden düşülebilmesini sağlayacak bir değişiklik düşünüyor. Kaynaklardan ikisi, yeniden sermayelendirme hamlesinin de vergiden düşülmesi için çalışıldığını söylüyor.