BDDK’nın aldığı önlemler yabancıların Türk Lirası ile işlem yapmasını zorlaştırınca, Türkiye’deki varlıklara endeksli işlem yapan ve yaptıran bazı takas ve saklama bankaları ile aracı kurumlar TL işlemlerini askıya almaya başladı Türk Lirası'nın 1989'dan bu yana devam eden konvertibilitesi (yerli paranın yabancı parayla değiştirilebilmesi) giderek zayıflıyor. Dünyanın en büyük iki takas ve saklama kuruluşu Clearstream Banking ve Euroclear Bank aralarında gerçekleşen TL cinsi bridge takas işlemlerini, 18 Mayıs itibarıyla durdurduğunu açıkladı. Bridge takas; iki farklı takas kuruluşu arasında yapılan takas anlamına geliyor. Türk Lirası ve Türkiye'nin tahvil alım satımlarında takas aracısı olan her iki kuruluş da 15 Mayıs'ta sistemde bekleyen talimatların iptal edildiğini, yeni talimatların ise kabul edilmeyeceğini de duyurdu. TL TAHTALARI KAPANDI Deutsche Börse A.G.'ye ait bir hizmet sağlayıcı olan Clearstream'in internet sitesinde yayınlanan açıklamaya göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) TL'de corona virüsüne bağlı likidite kısıtlamalarının söz konusu kararda etkili olduğu belirtildi. Açıklamada, “Covid-19'a bağlı likidite kısıtlamaları nedeniyle, Bridge üzerinden yapılan lira işlemleri artık uygun koşullarda takas edilemez. Bu nedenle bu hizmetin geçici olarak askıya alınmasına karar verildi” denildi. Kararı değerlendiren BlueBay Asset Management Stratejisti Timoty Ash, “Yabancılar için lirada işlem yapmayı daha da zorlaştırıyor. Muhtemelen yabancıların Türk piyasalarına yatırım için daha az ilgi göstermelerine neden olacak” dedi. Aynı yönde bir gelişme olarak aralarında geçmiş dönemde manipülasyon yaptıkları gerekçesiyle işlem yasağıyla karşılaşmış bankaların da olduğu, Avrupalı birçok aracı kurumdan da müşterilerine TL'nin kalıcı olarak işleme kapatıldığına dair yazılar gönderildiği de öğrenildi. Bazı yabancı Forex platformları TL kotasyonlarını durduklarını açıklarken, müşterilere şu mesaj gönderildi: “Türk Lirası döviz çiftlerini tüm hesap türlerinde alım-satım aracı olarak kaldırıyoruz. TL-Euro ve TL-Dolar çiftindeki hesapları kapatıyoruz. Açık kalan tüm pozisyonlar piyasa fiyatına otomatik olarak kapatılacaktır.” Bu gelişmelerin kambiyo rejiminde 30 yıl geriye gitmek anlamı taşıdığına işaret eden bazı uzmanlar, ekonomi yönetimi ne kadar aksini söylese de Türkiye ekonomisinin adım adım dışa daha az açık hale geldiğini belirtiyor. Dr. Murat Kubilay ÜRÜN GAMINDAN ÇIKIYOR Uluslararası finans uzmanı ve ekonomist Dr. Murat Kubilay, yabancı yatırımcıların TL değer kaybetmeye devam ederse örtülü ve açık bir şekilde sermaye kontrollerinin başlayabileceğinden endişe ettiklerini söyledi. Küresel piyasaların daha da bozulacağı endişesinin de etkili olduğunu kaydeden Kubilay, “TL'nin konvertibilitesine örtülü sınırlamalar gelme ihtimaliyle çıkış yapıyorlar” dedi. Kısa vadede ataklar hız keser “Bu durumu küresel para birimi olmayan TL'nin ekonomik açıdan konvertibilitesinin azalması, ticari açıdan ise bu aracı kurumlarca göz ardı edilmeye başlanması olarak görebiliriz” diyen Ekonomist Dr. Murat Kubilay, şöyle devam etti: *Neticesinde kısa vadede dolarda spekülasyon azalacak, olası yukarı yönlü atakların hızı kesilecektir. Diğer taraftan Türkiye'nin ihtiyacı olan çok büyük miktardaki dış finansman ise gelmekte aşırı tereddüt gösterecek. *Orta ve uzun vadede kurda yüksek yönlü baskı yaşanacaktır. Özetle, piyasa ekonomisinden faydalanıp borçlanırken, borçların geri ödeme döneminde piyasa bozucu işlem yapmanın maliyeti dış yükümlülükleri yeni borçla döndürme olasılığını güçleştirir. Bunun sonucuna bu yılın ilerleyen aylarında olumsuz bir şekilde maruz kalırız. Kaynak: Sözcü / Mehtap ÖZCAN ERTÜRK