Türkiye’de önlenemeyen ekonomik kriz günden güne derinleşirken siyaset kulisleri de hararetli. Lütfi Elvan’ın istifa etmesiyle 2 Aralık 2021’de Hazine ve Maliye Bakanlığı koltuğuna oturtulan Nureddin Nebati’nin görevden alınacağı hem siyaset hem ekonomi kulislerinde yaygın bir şekilde konuşuluyor. Ankara’nın sıcak siyaset gündeminde yine kabine değişikliği tartışmaları var. Her ne kadar Cumhurbaşkanı Erdoğan da ekonomide bu durumun ‘geçici’ olduğunu özellikle belirtse de zor ve güç sorunlarla karşı karşıya bulunan hükümet için Hazine ve Maliye Bakanlığı’nda değişiklik tartışmaları yoğunlaşmış durumda. Gazeteci Zülfikar Doğan, Nureddin Nebati’nin yolcu gibi olduğunu belirterek yeniden gündeme getirilen Berat Albayrak’ın bakanlığa geri dönüp dönmeyeceğini değerlendirdi. Muhalefet partilerinin eleştirilerinde de yer alan Nureddin Nebati için İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, grup toplantısı konuşmasında ‘Nureddin Nebati bakanın görevden affını isteyeceği, paketleneceği günler yakın’ dedi. İktidara en yakın gazete olarak bilinen Sabah gazetesinde de bazı köşe yazarları son günlerde ekonomik gidişattan dem vuruyor. Ekonomi yönetimine, enflasyonla mücadele ve zamlara yönelik cılız da olsa eleştiriler artmış durumda. NUREDDİN NEBATİ YOLCU GİBİ: BERAT ALBAYRAK GERİ Mİ GELİYOR? Zülfikar Doğan’ın değerlendirmeleri şöyle: Eski Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın kardeşi Serhat Albayrak’ın yönetimindeki Sabah-ATV-A Haber grubunda yapılan haber ve köşe yazılarında alınan önlemlerin, KDV indirimlerinin fiyatlarda hiçbir etkisinin olmadığı ‘bir çay kaşığı kadar bile etiketlerin düşmediğini’ dile getiren eleştirilere yer verilmeye başlandı. Sabah’ın Ankara’daki önemli iki isminden birisi ekonomi yönetiminin ve ekonomik kurumların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın hızına yetişemediklerini, iktidarı zor duruma düşürdüklerini, bunun da halktaki algıyı kötüleştirdiğini vurgularken diğeri Erdoğan’a AKP’deki küskünlerin yanı sıra eski ANAP ve DYP kadrolarına da partiyi açması, kadroları zenginleştirmesi çağrısında bulunuyor. İktidar medyasında ve köşe yazılarında örtülü ve mahcup ifadelerle dile getirilmeye çalışılan ekonomi eleştirilerinin, halkın zor durumda olduğu uyarılarının hedefinde Nureddin Nebati var. Siyaset ve ekonomi kulislerinde ünlü çizgi roman ve çizgi film kahramanı Red Kit’teki Dalton Kardeşlerden, en uzun boylu, en saf ve yemeğe en düşkün olan Avarel Dalton karakterine benzetilen Bakan Nebati’den ‘Ekonominin Avarel’i’ olarak söz ediliyor. Geçen yıl aralık ayında göreve getirildiğinde uygulayacağı Türkiye Ekonomi Modelinin başarılı olacağını öne sürerek ‘eve boynu bükük dönemem, çocuklarımın da boynunu bükemem’ diyen Nebati, daha sonra katıldığı bir televizyon programında da ‘Gözlerime bakın ne görüyorsunuz? Ekonomi gözlerdeki ışıltıdır.’ sözleriyle gündem olmuştu. Göreve başladığında enflasyonun 2023 seçiminden önce tek haneye ineceğini kaydeden, ardından ocakta aylık yüzde 13’ü aşan enflasyonun martta pik yapacağını ve sonrasında inişe geçeceğini söyleyen Nureddin Nebati, mart ayında resmi enflasyon yüzde 61’e çıkınca yaz aylarından itibaren enflasyonda düşüş görüleceğini dile getirdi. Son olarak 10 Nisan’da katıldığı toplantıda aralık ayından itibaren enflasyonda düşüş görülmeye başlanacağını öne sürdü. Merkez Bankası politika faizinin yüzde 19’dan 14’e düşürülmesiyle artışa geçen kurlara karşı Kur Korumalı Mevduat Hesabı (KKM) uygulamasının başlatılması ve giderek kapsamının genişletilmesiyle kurlar dolaylı yoldan ve örtülü şekilde sabitlenmeye çalışılırken, bu kez de Ekonominin Avarel’i lakabıyla anılan Nebati ‘politika faizini ve kurları önemsizleştirdik’ sözleriyle öne çıktı. Geçen ay Paris ve Londra’da yabancı yatırımcıları Türkiye’ye çekmek için düzenlenen toplantılarda yabancı yatırımcılara ‘bürokrasiyi alaşağı edip, bir gecede mevzuatı değiştirmeyi’ vaat eden Nebati’nin ‘Cumhurbaşkanımız arkamızda’ sözleri tartışma yaratmıştı. Tam aksine bu ifadelerin Türkiye’de öngörülebilirlik, yasa, mevzuat, hukuk konusunda yabancı yatırımcıları endişelendireceği, yatırım kararından caydıracağı eleştirileri gündeme geldi. Tepki yaratan, eleştirilen ve giderek sık sık değiştirdiği açıklamaları, ortaya attığı iddialarıyla ciddiye alınmamaya başlayan Nureddin Nebati son birkaç hafta sessizliğe büründü. Bunun üzerine Erdoğan’ın Bakan Nebati’ye ‘konuşma yasağı’ getirdiği iddiaları kulislerde yayıldı ve bu iddialar medyaya da yansımasına rağmen yalanlanmadı. Göreve başladığından bu yana geçen beş aylık sürede hızla yıpranan Bakan Nebati’nin Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile yıldızının barışmadığı, anlaşmazlık yaşadıkları öne sürülüyor. Nebati’nin bankacılarla, iş dünyasıyla, Londra’da iki kez Paris’te bir kez yabancı finans kuruluşlarının, yatırım bankalarının yöneticileriyle bir araya gelmesine karşılık bu toplantılarda Kavcıoğlu’nun yanında olmaması anlaşmazlık ve mesafeli duruş iddialarını teyit etti. Ramazan ayıyla birlikte uzun bir aradan sonra, kendisinin bakanlık öncesi hem üyesi hem de yöneticileri arasında yer aldığı Müstakil Sanayici ve İş Adamları Derneği’nin (MÜSİAD) iftar davetinde ortaya çıkan Nureddin Nebati buradaki konuşmasında enflasyonun düşüşüyle ilgili takvimi aralık ayı ve sonrasına erteleyen ifadeleriyle yeniden gündeme geldi ve eleştirilerin hedefi oldu. KKM’den sonra bu kez de Enflasyon Korumalı yeni yatırım araçları ve finansal enstrümanlar üzerinde çalıştıklarını dile getiren Nebati’nin sözleri bir yanıyla hazine üzerine yeni garantili ödemelerin yükleneceği diğer yanıyla da enflasyonla mücadelenin ucunun aralık ayına kadar bırakıldığı şeklinde yorumlandı. Bunun yanı sıra Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 18 Mart’ta açıkladığı KOBİ’lere yönelik yeni finansman ve yatırım teşvikleri, Kredi Garanti Fonundan (KGF) sağlanacak kredi olanaklarından daha fazla Küçük ve Orta Boy İşletme’nin (KOBİ) yararlandırılması konusunda Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yayınladığı yönetmelik ve KOBİ tanımında yapılan değişiklik tüm sistemin durmasına yol açtı. KGF’nin yeni tanım çerçevesinde kredi başvurularını geriye dönük yeniden değerlendirmeye alması tüm yatırım girişimlerinin beklemeye alınmasına, sistemin tıkanmasına neden oldu. Hazine ve Maliye Bakanlığı ve KGF tıkanıklığı aşmak için yönetmelik üzerinde yeni çalışma başlatırken, iş dünyasından, sektör kuruluşlarından, yatırıma başlamaya hazırlanan işletme sahiplerinden tepkiler yükseldi. Bu da Nebati’nin başında bulunduğu bakanlıkla ilgili eleştirilerin artmasına, görevden alınacağı iddialarının daha da yayılmasına zemin hazırladı. Cari açık ve dış ticaret açığında art arda açıklanan yeni rakamlarla daha yılın ilk aylarında rekor açık düzeyine ulaşılırken, Türkiye Ekonomi Modelinin dört ayda iflasına karşılık, Bakan Nebati’nin herkese sabır telkin etmesi, tepkileri iyice büyüttü. Şimdi tüm gözler ve dikkatler resmî gazeteye çevrildi. Bir yandan görevden azil ve af kararının her an bir gece yarısı yürürlüğe konulacağı beklenirken diğer yandan Nebati’nin yerine gelecek isim konusunda kulislerde spekülasyonlar yapılıyor. İktidar medyasının da üzerini çizdiği Nureddin Nebati’nin görevi kime devredeceği tartışmalarıyla birlikte eski bakan Berat Albayrak’ın ismi yeniden gündeme getiriliyor ve seçim ekonomisine geçiş konusunda Erdoğan’ın güvenebileceği yegâne ismin Albayrak olacağı anlaşılıyor. Instagram hesabından yayınladığı istifa mektubuyla olaylı şekilde görevden ayrılan, istifa mektubundaki ‘At izinin it izine karıştığı bir dönem ve Cenab-ı Allah sonumuzu hayretsin’ ifadeleri uzun süre siyaset gündemini sarsarak tartışmalara yol açan Albayrak’ın dönme ihtimali oldukça zayıf. Zayıf olmanın da ötesinde, Albayrak’ın yeniden görev üstlenmesi Erdoğan’ın zafiyetinin işareti olarak görüleceği gibi, muhalefetin işine daha çok yarayacak. Bir başka alternatif isim olarak sıkça gündeme gelen eski Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ise kesinlikle siyasete ve kamu yönetimine dönme niyetinin olmadığı, Londra ve Dubai’de uluslararası yatırım danışmanlığını sürdürmeyi tercih ettiği biliniyor. Son seçenek olarak Albayrak’ın tez hocası ve Erdoğan’ın da yakınındaki güvendiği kişiler arasında yer alan Prof. Erişah Arıcan’ın bakanlık görevini üstleneceği öne sürülüyor. Arıcan’ın ismi Lütfi Elvan’ın görevden alınması öncesinde de gündeme gelmiş ancak bakanlık teklifini kabul etmediği kulislere sızmıştı. Bu kez ısrarcı olunacağı öne sürülen Arıcan yine ikna edilemezse, at değiştirmektense seçime kadar "Ekonominin Avarel"i Nebati ile yetinmek dışında iktidarın seçeneğinin olmadığını öngörmek olanaklı.”