Her kalemde olduğu gibi eğitimde de giderler gittikçe artarken, bir öğrencinin anaokulundan üniversiteye kadar yaklaşık 20 yıl süren özel okul maliyetinin 1.5 milyon ile 10 milyon lira arasında değiştiği hesaplandı. Bu yıl, 1 milyon 246 bin 429 öğrenci Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavına girerken, 3 milyon 527 bin 463 aday da Yükseköğretim Kurumları Sınavı’na (YKS) girdi. LGS sonuçları açıklanırken YKS’de bekleyiş sürüyor. Veliler ise şimdiden özel okul ve vakıf üniversitesi ücretlerini kara kara düşünmeye başladı. Nedeni de artan eğitim maliyetleri. Her ne kadar özel okullarda zam oranı yüzde 65 ile sınırlandırılmış olsa da yıllık ücretlerin anaokullarında bile 50 bin TL’den başlayıp yarım milyona kadar çıkması veliler için işin içinden çıkılmaz bir hal yarattı. Öyle ki bir kişinin anaokulundan üniversiteye kadar olan yaklaşık 20 yıl süren eğitim süreci maliyeti artık milyonlarla ifade edilmeye başladı. BÜYÜKŞEHİRLERDEKİ OKULLAR İNCELENDİ Gazete Oksijen'den Esen Dolma'ya konuşan Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü’nden Dr. Anıl Aba, büyükşehirlerde yaşayan bir öğrencinin 20 yıllık eğitim maliyetini çıkardı. Yaşar Üniversitesi İşletme Fakültesi Ekonomi Bölümü’nden Dr. Anıl Aba Araştırmada maliyet kalemleri olarak neleri aldınız? "Okul, servis, yemek, yurt, harçlık ve alınan kurslar yer alıyor. Bu kurslar satranç ya da müzik kursu gibi kurslar. Sınavlara hazırlanırken alınan kurslar ya da özel ders ücretleri bu maliyete dahil değil. Ayrıca sadece büyükşehirlerdeki okulları hesaplamamıza dahil ettik. Çünkü bazı Anadolu şehirlerinde bu maliyetlerin çok daha altında hizmet veren kurumlar var. Bir de eğitim ücretleri çok arttığı için tıp ve diş hekimliği bölümleri bu çalışmaya dahil edilmedi." Eğitim maliyetlerini ise en ucuz, ortalama ve pahalı olarak gruplandırdınız. Bu gruplandırmayı nasıl yaptınız? "En ucuzu hesaplarken okul ücretlerindeki tabanı baz aldık. Yemek ücretini katmadık, öğrencinin yemeği evinden götürdüğünü varsaydık. Bu rakama servis de dahil değil, okula öğrenciyi velisi bırakıyor. Okul kıyafeti olarak da markalı yerine en ucuz muadili satın alınıyor." EN DÜŞÜK MALİYETE GÖRE HESAPLANDI Hesaplamanıza göre de en ucuzu 1.5 milyon lira tuttu. Bu tutarı hesaplarken nasıl bir yol kullandınız? Anaokulundan başlarsak büyükşehirlerde en ucuz anaokulu 50 bin lira. Buna yukarıda saydığımız kriterler ile yıllık 10 bin lira da diğer masrafları eklemek gerekiyor. 2 yıl anaokuluna giden kişinin maliyeti 120 bin lira oluyor. Aynı maliyetler ilkokul için de geçerli ama 4 yıl olduğu için 240 bin lira tutuyor. Ortaokulda da eğitim ücreti 50 bin lira ama öğrencinin diğer masraflarını 15 bin lira olarak düşünmek gerek. 4 yıldan, maliyet 260 bin lira oluyor. Liseye geçtiğimizde fiyat artıyor ve okul ücreti 70 bin lira oluyor, diğer masraflar da 20 bin liraya çıkıyor. Liseyi hazırlık artı 4 yıl düşünmek gerek. Öyle olunca 5 yıllık eğitim maliyeti 450 bin lira. Üniversitede ise eğitim ücreti taban fiyat 60 bin lira ama diğer masrafları 30 bine çıkarmak gerek. Yine hazırlık sınıfını da ekleyip 5 yıl üzerinden hesapladığımızda maliyet 450 bin lira oluyor. Bu hesaba göre anaokulundan üniversite mezuniyetine kadar en ucuz eğitim maliyeti 1 milyon 520 bin lira. Ama burada altını çizmek istiyorum, tutar taban fiyat ve en düşük maliyetlere göre hesaplama yapıldı. Öyleyse şimdi en yüksek maliyete geçelim. Burada tutar ne oluyor? "10 milyonu geçiyor." Bu hesaplamayı yaparken neleri kriter olarak aldınız? "İlk ve ortaokulda Koç, Açı, ENKA, Hisar; lisede Koç, Robert; üniversitede ise Koç, Sabancı gibi eğitim kurumlarını örnek aldık. Ki daha Koç Üniversitesi’nin ücreti de açıklanmadı ama biz araştırmamızda geçen yılki ücreti baz aldık ve 278 bin lira dedik. Burada bir şey daha belirtmek istiyorum, okul ücreti dışındaki diğer maliyetler de ortalama olarak hesaplandı. Yani kişinin maddi durumuna göre diğer kalemler daha da artabiliyor."