Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın dün akşam konut satışına ilişkin açıkladığı 3 ayrı paket sonrası, satılık konut ilanlarındaki fiyat artışları dikkat çekti. Fırsatçılar bir anda satılık ilanlarındaki evlerinin fiyatlarını yükseltti. Sözcü Gazetesi'nde yer alan özel haberde; sektör temsilcileri, Erdoğan’ın açıklamaları sonrası çeşitli ilan sitelerindeki ev fiyatlarının yüzde 5 ila yüzde 20 aralığında zamlandığını belirtti. Söz konusu paketler açıklanmadan önce 1,4 milyon TL olan bir ev, açıklama sonrası 1,6 milyon TL’ye yükselirken, 1,7 milyon TL olan bir evin de 2 milyon TL’ye yükseltildiği görüldü. Çok daha yüksek oranlı zamların yapılması ise ev almak için yıllardır birikim yapan insanlar tarafından tepki gördü. ‘BİR HAFTA BOYUNCA DEVAM EDER’ Keller Williams Cadde Gayrimenkul Danışmanı Burçak Sencer Çokgör, sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede bu duruma hiç şaşırmadığını, ‘ben yaptım, oldu’ anlayışına çok kolay adapte olunduğunu ve fiyat artışlarının bir hafta boyunca süreceğini ifade etti. Çokgör, “Piyasa, Erdoğan’ın açıklamalarını fiyatladı gibi düşünebilirsiniz. Açıklanan paketleri duymayanlar da bugün fiyatlamaya başlarlar. Bu durum bu hafta boyunca devam eder, fiyatı 5 milyon TL’ye kadar olan evlerin hepsi etkilenecektir” açıklamasında bulundu. ‘FAİZ İNDİRİMLERİ, ARZ YETERSİZSE SATICIYA YARAR’ Gayrimenkul İktisatçısı Ahmet Büyükduman ise, sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, yaşanan son fiyat artışlarının beklendik bir durum olduğuna işaret etti. Büyükduman, “Finansman koşullarındaki iyileştirmeler, özellikle arzın yetersiz olduğu piyasalarda satıcı tarafına yarar. Bunu bir önceki faiz indiriminde de görmüştük” dedi. Piyasadaki faiz oranlarının 1.29’dan 0.99’a düşmesinin konut fiyatlarını yüzde 15 artırıcı etki yapacağını söyleyen Büyükduman, “1.29 ile ödenen taksit sabit kalmak kaydıyla, alıcı açısından konut fiyatındaki yüzde 15’lik artış, taksit tutarını sabit tutar. Yani ha 1 milyonluk evi 1.30 faizle almışsınız, ha 1 milyon 150 bin liralık evi 0.99 ile almışsınız… Taksit tutarını değiştirmediği müddetçe sorun yok ama peşinatı değiştirecektir. Orada alıcının bir zararı söz konusu olabilir” değerlendirmesinde bulundu. TL VARLIKLAR YERİNE DÖVİZ VE ALTINI TEŞVİK EDEBİLİR Büyükduman ayrıca, Erdoğan’ın açıkladığı paketlerden ilkinin ‘ilk defa konut alacaklara yönelik’ olmasının olumlu bir gelişme olduğunu, daha önce ilk kez ev sahibi olacaklar için ayrıca bir paket açıklanmadığını söyledi. İkinci paket ise, konut değerinin en az yarısının, döviz tevdiat hesaplarının bozdurulması veya fiziki altınların Merkez Bankası’na satılarak karşılanması şartıyla alınacak konutlara yönelik idi. Bu pakete ilişkin endişelerini paylaşan Büyükduman, “TL varlıklara geçiş teşvik edilmek isteniyor ama diyelim ki vatandaş ev almak için altınını bozdurdu, ev sahibi gidip Türk lirası mevduat hesabı açmak yerine altın ya da dolar alabilir. Niyetle akıbet arasında uyum göremedim” dedi. Büyükduman, bir diğer endişesini de şöyle ifade etti: “Diyelim ki 250 bin liralık altını olan biri 1 milyon liralık ev almak istiyor. Bozdurması gereken altın 500 bin TL. Eksiği tamamlamak için eşten, dosttan, kuyumculardan borçlanıp Merkez Bankası’na satacak. Ancak daha sonra altın borcunu ödemek için yine altın satın alacak.” İHTİYAÇ 800 BİN İKEN 60 BİN YENİ KONUT KAZANDIRIR Bu durumların önüne geçilmesi için önerilerde bulunan Büyükduman, “Enflasyona endeksli bono TL varlık olarak ortaya konulursa o zaman ikinci el konutunu satanlar bu bonolardan alarak TL varlıklarda kalmaya devam edebilirler. Aksi takdirde bu uygulama altın ve dolar talebini durdurmaz” diye konuştu. Büyükduman, ilk iki paketin tüketime yönelik olduğunu, asıl ihtiyaç olan paketin ise üretime yönelik olan üçüncü paket olduğunu söyledi. Talebin karşılanması için Türkiye’de her yıl 700-800 bin konut üretilmesi gerektiğini anımsatan Büyükduman, şöyle devam etti: “Yüzde 40’ı tamamlanmış inşaat projelerinin tamamlanabilmesi için 20 milyar liralık kaynak ayırılması son derece olumlu. Yüzde 40, yüzde 25’e düşürülürse çok daha etkili olur. Yeni konut ihtiyacı 700-800 bin iken bu paketle toplamda 50-60 bin yeni konut kazandırılır ancak iyi bir başlangıç olur, can suyu olur. Müteahhitlerin maliyet artışlarından dolayı öz kaynakları erimişti. Yeni projeleri devam ettirecek takatleri yoktu. Bu takat sağlanmış olur.” FAİZ DÜŞSE DE AYLIK TAKSİT 14 BİN TL’DEN BAŞLIYOR Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Celal Erdoğdu ise sozcu.com.tr’ye yaptığı değerlendirmede, 0,99 faizle birlikte 1 milyon liralık kredi için aylık ödeme miktarının 14 bin lirayı aşacağı bilgisini verdi. Erdoğdu, “Sıfır konutlarda 2 milyon TL’lik konutlar için yüzde 80 kredi kullanılabilse, 1.6 milyon TL kredi kullanılabilir. Taksiti 23 bin 405 TL olur” diye konuştu. Bu yüzden ilk kez ev alanlar ve sıfır konutlar için sunulan pakete ‘geliri enflasyona endeksli olarak değişenlerin’ talip olacağına dikkat çeken Erdoğdu, halihazırda yüksek kiradan dert yanan ve gelirleri sabit olan kişilerin faiz oranları düşse de hareket etmelerinin zor olduğunu aktardı. “Burada dikkat edilmesi gereken, bu kişiler zaten ortalama konuta erişemiyor. Bu da Türkiye’de 850 bin TL’lik, İstanbul’da 1.3 milyon TL’lik konutu alamayanlar diyebiliriz” diyen Erdoğdu, şöyle devam etti: “Bu kesim, en ucuz konut ile ortalama konut arasında bir kısma talip olacaklar. Bu kısım zaten herkesin erişmeye çalıştığı bölge olduğu için konut fiyat artışları da ilk erişilebilir kısımda olacaktır.” HANGİ PAKETLER AÇIKLANMIŞTI? Cumhurbaşkanı Erdoğan, dün akşam duyurduğu konut satışına ilişkin 3 ayrı pakete ilişkin şu bilgileri vermişti: • İlk kez konut alacaklara, 2 milyon liraya kadar değere sahip birinci el satın almaları için, 10 yıla kadar vadeli ve aylık yüzde 0,99 faizle kredi verilecek. • İkinci paket birinci ve ikinci el konutları da kapsıyor. Konut değerinin en az yarısı 1 Nisan’dan önce açılmış döviz tevdiat hesaplarının bozdurulması veya fiziki altınların Merkez Bankası’na satılarak karşılanması şartıyla alınacak konutlar bu paketten yararlanabilecek. • Bu paket 10 yıla kadar vadeli ve aylık yüzde 0,89 faizli konut kredisi içeriyor. • Üçüncü paket ise, inşaat sektörüne yönelik. Mayıs itibarıyla asgari yüzde 50’si satılmamış inşaat projeleri için 20 milyar liralık bir kaynak ayrıldı. • Bir yıl boyunca konut fiyatlarını internet sitelerinde duyurdukları fiyatta sabit tutma taahhüdü veren firmalar, belli bir rakama kadar ve 36 ay vadeyle bu finansmandan yararlanabilecek.