Dolar kuru dün akşam saatlerinde 18 liranın, euro ise 20 liranın üzerini gördü. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamaları sonrasında ise dolar 12.49'a kadar geriledi. Odatv, doların Türkiye'deki serüvenini inceledi. Türkiye'de son dönemde en çok konuşulan konu kuşkusuz ki ekonomi oldu. Döviz kurundaki ani yükselişler yatırımcıların yanı sıra vatandaşları da kara kara düşündürdü. Ülkedeki ekonomik kriz vatandaşın cebine dokununca her yerde ekonomi konuşulmaya başlandı. Dolar kuru dün akşam saatlerinde tarihi bir zirveyi görerek 18 liraya ulaştı. Euro 20 liradan işlem gördü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın açıklamalarının ardından çıkması beklenen dolar bu defa tam tersi işlem görerek 12.49'a geriledi. Odatv'de yeralan araştırma, doların Türkiye'deki serüvenini inceledi. LİKİDİTE SORUNUYLA BAŞLAYAN SÜREÇ Türkiye'de dolardaki istikrarsızlık 2001'de AKP'yi iktidara getirecek olan ekonomik krizle başladı. 2000'de likidite sorunuyla başlayan kriz 19 Şubat 2001'de Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer'in, Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısında Başbakan Bülent Ecevit’in önüne anayasa kitapçığı fırlatmasıyla alevlendi. Toplantıdan sinirli bir şekilde çıkan Ecevit, "Bu bir devlet krizidir" açıklamasında bulundu. Yabancı yatırımcılar piyasayı terk etti. Bunun üzerine Şubat ayının sonlarına doğru sabit kur uygulamasından dalgalı kur uygulamasına geçiş yapıldı. Merkez Bankası'nca 684 bin TL olan dolar kuru, dalgalı kura geçilmesinin ardından 1,2 milyon TL'ye yükseldi. Bankaların iflas ettiği enflasyonun üç haneli rakama ulaştığı bu süreçte AKP 2002 yılında tek başına iktidarı devraldı. AKP iktidarının ekonomide uyguladığı politikalar işe yaradı. 31 Aralık 2004 tarihinde Türk Lirası’ndan 6 sıfır atıldı ve 1 milyon liranın 1 Yeni Türk Lirası’na (YTL) eşitlendi. AB'YE ÜYELİK ÇALIŞMALARI Ekim 2005'te Avrupa Birliği'ne (AB) üyelik müzakerelerinin başlamasıyla Türkiye'ye döviz girişi ve yabancı yatırımlar hız kazandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası döviz kurlarına göre 2008'in Ağustos ayında dolar 1,15 TL’ye kadar düştü. Dünyada baş gösteren 2009 ekonomik krizinde Türkiye'de dolar Mart ayında 1.80 liraya çıktı. 2010'un Kasım ayında 1 dolar 1,39 liraya kadar geriledi. 2012'de 1 dolar 1,74 liradan işlem görürken ilk kez 2013 yılında 2 liranın üzerine çıktı. Dönemin Başbakanı Tayyip Erdoğan doların yükselişini Gezi Parkı olaylarıyla ilişkilendirdi. GEZİ PARKI EYLEMLERİ Erdoğan ayrıca Gezi Parkı eylemlerini faiz lobisinin başlattığını ifade etti. FETÖ'nün gerçekleştirdiği 17-25 Aralık operasyonlarının ardından dolar Aralık ayı itibariyle 2.37'ye kadar çıktı. 7 Haziran 2015'te yapılan genel seçimlerin ardından AKP mecliste çoğunluğu kaybetti. Koalisyon görüşmelerinden sonuç çıkmadı. Cumhurbaşkanı Erdoğan erken seçim kararı aldı ve dolar 3 lirayı geçti. TERÖR SALDIRILARI Seçim öncesi bu 5 aylık süreçte Türkiye terör olaylarıyla sarsıldı. 20 Temmuz’da Suruç’ta terör örgütü IŞİD'in saldırısında 33 kişi hayatını kaybett. 22 Temmuz’da Şanlıurfa’nın Ceylanpınar ilçesinde iki polis, evlerinde başlarından vurularak öldürüldü. 6 Eylül’de Dağlıca’daki terör örgütü PKK saldırısında 16 asker şehit oldu. 10 Ekim’de Ankara’daki barış mitingine yapılan IŞİD saldırısında 102 kişi hayatını kaybetti. Terör olaylarının üst üste yaşandığı ülkede gerçekleşen seçimde AKP, yüzde 49,5 oy ve 317 milletvekili ile yine tek başına iktidar oldu. 15 Temmuz FETÖ'nün hain darbe girişiminin ardından dolar kurunda sert yükseliş yaşandı. Dolar 3,50'ye kadar yükseldi. BAŞKANLIĞA GEÇİŞ 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanlığı ve Genel Seçimleri’nin ardından dolar 5 liranın üzerine çıktı. Erdoğan, “Bu kur filan, bunların hiçbirisi bizim geleceğimizi belirleyen şeyler değil. Bizim geleceğimizi, biz belirleyeceğiz. 24'ünde siz bu kardeşinize yetkiyi verin, ondan sonra bu faizle şunla bunla nasıl uğraşılır göreceksiniz” dedi. Nisan 2017'de düzenlenen referandum sonucunda parlamenter sistemden cumhurbaşkanlığı sistemine geçildi. ABD'NİN BRUNSON TEHDİDİ Casusluk suçlamasıyla 9 Aralık 2016'da tutuklanan ABD'li Rahip Andrew Brunson'ın ev hapsine alınmasının ardından ABD’den tehditler geldi. Ağustos ayında 5 lira olan dolar bir hafta içerisinde 6,5 lira seviyesini geçti. 12 Ağustos gecesi uluslararası piyasalarda dolar 7,20 lirayı gördü. Ekim 2018'de Brunson'un serbest bırakılmasının ardından dolar yeniden 5 liranın altına indi. 31 Mart 2019’daki yerel seçimlerde AKP başkent Ankara, İstanbul dahil, birçok kritik il ve büyükşehri kaybetti. Yüksek Seçim Kurulu, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçiminin iptaline ilişkin AKP’nin yaptığı itirazıysa 36 gün sonra kabul etti, seçimin yenilenmesine karar verdi. YSK’nın bu açıklamasının ardından Türk Lirası dolar karşısında büyük değer kaybettti. s Mayıs ortasında dolar 6,24 liradan işlem gördü. "LAF DİNLEMİYORDU" Bu gelişmelerin ardından Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya Erdoğan tarafından görevden alındı. Erdoğan, kararıyla ilgili "Laf dinlemiyordu" ifadelerini kullandı. Merkez Bankası ve kamu bankaları, Türk Lirası’nın korunması için piyasaya döviz sürdü. Bu gelişmeyle dolar 6,85 TL seviyesine geriledi. 9 kez üst üste faiz indirimi yapan Merkez Bankası Başkanı Uysal, çift haneden düşmeyen enflasyon karşısında Eylül ayında ilk kez politika faizinde artırıma gitti. Kasım ayının başında dolar 8,58 TL’den işlem gördü. 8 Kasım’da Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak Instagram hesabından yaptığı açıklamayla görevinden istifa etti. Albayrak'ın yerine Lütfü Elvan getirildi. 30 Kasım’da Merkez Bankası Başkanı görevinden alınarak yerine Naci Ağbal atandı. Bu gelişmelerin ardından Dolar/TL kuru 2020 yılını 7,5 seviyesinin altında kapattı. Naci Ağbal da Erdoğan tarafından dört ay sonra görevinden alındı. 20 ayda Merkez Bankası’nın başındaki isim dördüncü kez değişmiş oldu. Ağbal'ın yerine Prof. Dr. Şahap Kavcıoğlu Merkez Bankası'nın başına getirildi. Kavcıoğlu, 23 Eylül'de politika faizini 100 baz puan düşürerek yüzde 18'e indirdi. Karar öncesi 8,64 seviyelerinde olan kur, kararın açıklanmasının ardından 8,80 seviyesine kadar yükseldi. Dolar kuru Ekim ayında 9 liraya ulaştı. 18 Ekim’de dolar 9,32 TL’ye yükselerek tarihi bir rekora imza attı. 21 Ekim’de Merkez Bankası’nın politika faizini 200 baz puan indirmesinin ardından dolar 9,47 seviyesini gördü. 18 Kasım 2021: 1 dolar 11,25 TL Merkez Bankası’nın politika faizi kararından bir gün önce Cumhurbaşkanı Erdoğan meclisteki konuşmasında “Anlayan anlar, anlamayan anlamaz biz faize milletimizi ezdirmeyiz” dedi, ‘faiz sebep, enflasyon sonuçtur’ söylemini tekrarladı. Bu sözler, enflasyonun yıllık bazda altı aydır yükselmeye devam ettiği 2021’de üçüncü kez faiz indirimine gidileceği ihtimalini kuvvetlendirdi. Dolar 10,56 liraya kadar yükseldi. 18 Kasım’da Merkez Bankası PPK toplantısı kararında, Eylül ve Ekim ayında olduğu gibi ‘indirime devam’ dedi. Politika faizi 100 baz puan düşürülerek yüzde 15'e çekildi. Dolar/TL faiz kararının açıklanmasıyla 11,25 TL’yi aştı. Merkez Bankası, PPK toplantısı kararında faiz indirimine Aralık ayında da devam edeceğinin sinyalini verdi. DÜŞÜK FAİZ SAVUNMASI 22 Kasım’da Bakanlar Kurulu toplantısının ardından konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, düşük faizi savunan açıklamalarda bulundu. Bu konuşmanın ardından dolar 13,50 seviyesine kadar yükseldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faizi de enflasyonu da indirmekte kararlı olduğunu açıklamasının ardından dolar kuru Aralık ayına 13,95 lira ile girdi. Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan’ın görevden “af talebi”ni kabul etti. Elvan’ın yerine Albayrak’a yakınlığıyla tanınan bakan yardımcısı Nureddin Nebati atandı. Merkez Bankası, döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale edildiğini bildirdi. Merkez Bankası'nın açıklaması sonrası dolar/TL 13 seviyesinin altına geriledikten sonra 13,20'lerde seyretti. 18 LİRAYI GÖRDÜ Euro/TL ise 15,72 ile rekor tazeledikten sonra 15,02'lerde işlem gördü. Dolar kuru 14 Aralık itibariyle 14.20'nin üzerine çıkarak yeniden rekor kırdı. Fed'in faiz kararının ardından dolar 14,80 ile; euro ise 16,69 ile tarihi zirveyi yeniledi. 17 Aralık 2021 itibariyle 16.50 liraya kadar yükseldi. 20 Aralık'ta tarihi rekoru kıran dolar 18 lira seviyesini test etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan, döviz kurundaki dalgalanmayı durdurmak için serbest piyasa kuralları içerisinde devreye sokulan yeni finansal araçları açıkladı. Erdoğan'ın açıklamalarının ardından dolarda düşüş yaşandı. 21 Aralık 2021 sabahında dolar 11.09 liraya kadar geriledi. Tekrar yükselişe geçen dolar saat 12:09 itibariyle 13.37 lira seviyesinden işlem görüyor.