Üç vekilin 'gizli saklı' İmralı ziyaretiyle başlayan kriz, tutanakların geç açıklanması ve komisyonun iki kez ertelenmesiyle devam etti. Nihayet toplanan Komisyon, 16 sayfalık tutanağı 4 sayfa olarak özetleyince kriz zirve yaptı. DEM, 'İmralı'nın mesajı bağlamından koparıldı' diye itiraz etti. CHP'nin tepkisine 'O zaman İmralı'ya gelseydiniz' diye cevap verildi.
Meclis'teki Çözüm Komisyonu'nun AK Parti, MHP ve DEM'li üç üyesinin İmralı'ya ziyareti sonrası iki kez ertelenen Komisyon, önceki gün toplandı. Heyetin Öcalan ile yaptığı görüşmeye ilişkin 16 sayfalık tutanağın açıklanmasının beklendiği Komisyon'da TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, tutanağın özetinin okunacağını söyleyerek “Saklanacak hiçbir şey yoktur, İmralı’da konuşulan hiçbir siyasi konu gündem dışı bırakılmayacaktır” dedi. Tutanağın 4 sayfalık özetinin okunmasına CHP ve DEM Partili vekiller tepki gösterdi.
CHP VE DEM’DEN ‘EKSİK METİN’ TEPKİSİ
DEM Parti, görüşmenin “eksik, seçmeci ve öznel biçimde aktarıldığını” belirterek tam metnin açıklanmasını istedi. "Bağlamından kopuk cümleler, seçmece vurgular ve eksik alıntılar spekülasyona kapı aralar" dedi. CHP'li üyelerin eksik tutanak itirazına ise AK Parti'den "O zaman gelseydiniz İmralı'ya" yanıtı verildi. İmralı görüşmesine katılan DEM'li vekil Koçyiğit ise Öcalan'ın konuşmasının ana temasını oluşturan Suriye'nin 'özet'te yer almadığını, İmralı'nın YPG'nin PKK gibi kendini lağvedeceği mesajı vermediğini vurguladı.
SÜREÇ KOMİSYONU’NDA ‘İMRALI TUTANAĞI’ KRİZİ
Karar'ın manşetinde yer alan habere göre, Süreç Komisyonu adına İmralı’ya giden heyetin Öcalan ile yaptığı görüşmeye ilişkin MİT tarafından tutulan 16 sayfalık tutanağın 4 sayfalık özeti okundu. Tutanakların yalnızca özetinin okunması ise muhalefetin tepkisini çekerken CHP, detayların açıklanmaması halinde komisyonun çalışmalarının gölgeleneceğini belirtti. AK Parti ‘Öğrenmek istiyorsanız gelseydiniz’ cevabı verdi. Dem Parti ise tutanağın parça parça, eksik ve öznel yorumlarının aktarıldığı tepkisini gösterdi.
Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu, AK Parti, DEM Parti ve MHP’den birer üyenin İmralı Adası’nda PKK lideri Abdullah Öcalan’la gerçekleştirdiği görüşmenin ardından ilk kez toplandı. Komisyonun gündeminde, 24 Kasım’da gerçekleşen ve yaklaşık üç saat süren görüşmenin tutanakları vardı. Komisyonun İmralı’ya gönderdiği heyette yer alan MHP’li Feti Yıldız, AK Parti’li Hüseyin Yayman ve DEM Partili Gülistan Kılıç’ın ziyareti, toplantının ana gündem maddesi oldu. Görüşmeye ilişkin hazırlanan 16 sayfalık tutanak, Meclis Başkanlığı’na sunulan ses kayıtları doğrultusunda 4 sayfalık özet haline getirilerek komisyonda okundu.
MUHALEFETTEN TAM TUTANAK TALEBİ
CHP’li Salih Uzun ise tutanakların hangi yöntemle tutulduğunu sorguladı. Uzun “Bu ziyaretin bir parlamenter faaliyet mi yoksa devletin diğer birimleri ya da siyasi partiler tarafından yapılan bir faaliyet mi olduğunu gösterecektir bu soru” dedi. CHP’li Murat Emir de MİT tarafından hazırlanan özetin yeterli olmadığını savunarak, “Ham tutanak gelmelidir. Komisyonun tüm üyeleri, giden heyet kadar bilgi sahibi olmalıdır” ifadelerini kullandı. DEM Parti Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç da görüşmenin içeriğinin gizli tutulmasına tepki göstererek “Üç arkadaşımız komisyon adına İmralı’ya gittiler. Gizli değildi, madem içerik gizlenecekti neden gittiler?” diye sordu.
AK PARTİ: GELSEYDİNİZ ÖĞRENİRDİNİZ
CHP’li Sezgin Tanrıkulu, görüşme detaylarının açıklanmaması halinde komisyonun çalışmalarının gölgeleneceğini belirtti. Tanrıkulu’nun konuşması sırasında AK Parti sıralarından “Öğrenmek istiyorsanız gelseydiniz” şeklinde tepkiler yükseldi. Kısa süreli tartışmanın ardından Tanrıkulu konuşmasına devam etti. Tutanağa göre Öcalan, sürecin başından beri verdiği tüm sözlerin arkasında olduğunu, koşullar elverirse bunları gerçekleştirmeye teorik ve pratik imkanlarının bulunduğunu dile getirdi; Türk-Kürt kardeşliğine vurgu yaparken Ziya Gökalp’e referans verdi.
HER ASKER KAYBI BENİM İÇİN TRAJEDİ
Öcalan’ın, 27 Şubat 2025 tarihli çağrısı çerçevesinde PKK’nın tüm bileşenlerinin örgütsel varlıklarını dağıtması ve silahlarını bırakması gerektiğini, bu çağrının toplumda olumlu karşılandığını ve Suriye ile Irak’ta da etkili olduğunu ifade ettiği aktarıldı. Heyetin şehit ailelerinin hassasiyetini hatırlatması üzerine Öcalan’ın ‘her asker kaybının kendisi için trajedi olduğunu, asla sevinmediğini, gençlerin böyle ölmemesi gerektiğini’ söylediği; “Türkiye’de ve bölgede kesinlikle çözüme ulaşılmalı” dediği, ayrıca “TUSAŞ eylemine üzüldüğünü” belirttiği kaydedildi.
PKK ZİHİNSEL SİLAHLARINI BIRAKMALI
Tutanakta, PKK’nın Irak’tan çektiği unsurların Suriye’ye geçtiğine dair gözlemler hatırlatıldığında, Öcalan’ın ‘sadece eldeki silahların değil, zihinsel olarak da silahların bırakılması gerektiğini’ söylediği yer aldı. 27 Şubat çağrısında ayrı devlet, federasyon, idari özerklik ve kültüralist çözümlerin olmadığının hatırlatılması üzerine Öcalan’ın ‘Evet öyle’ diyerek onay verdiği belirtildi. Heyetin ‘Terörsüz Türkiye’ hedefi için somut adımlar beklentisini dile getirmesi üzerine Öcalan’ın ‘pozitif hamleler ve adımlar peşinde olduğunu’ ifade ettiği; örgütün merkezinin sahalar arasında kaydırılmasının çözüm olmadığını, lider olarak ‘her saha için kesin talimat vermesi gerektiğini’ söylediği aktarıldı. Öcalan’ın, 27 Şubat açıklamasından bu yana geçen dönemi ‘başarılı’ gördüğünü, ‘hiç şehit verilmediğini, çatışma çıkmadığını’ söyleyerek bunun kamuoyu desteğini artırdığını belirttiği kaydedildi.
10 MART ANLAŞMASINI ESAS ALIYORUZ
Suriye başlığına ilişkin Öcalan’ın, SDG’nin 10 Mart mutabakatındaki 8 maddeyi esas aldıklarını, Suriye’de ‘üniter yapı ve yerel demokrasi’yi benimsediğini söylediği; ‘yerel savunma gücü yok, asayiş kapsamında güçler-polis gibi’ ifadesini kullandığı aktarıldı. Tutanakta, Öcalan’ın tarihsel birliktelik vurgusu yaptığı ve Sultan Sencer’e referansla iki halkın birlikte yaşamının önemini anlattığı yer aldı. Öcalan’ın, ‘reel sosyalizmi 1995’ten beri terk ettiğini’, PKK’yı 1993’te feshetmesi gerektiğini ancak ‘bir elin bu girişimi sabote ettiğini’ öne sürdüğü; bu ‘sabotaj sürecini darbe mekaniği’ olarak nitelediği belirtildi. Devlet Bahçeli’nin konuşmasına atıfla, daha önce dile getirdiği ‘devlete hizmet etmeye hazırım’ sözlerinin arkasında olduğunu; ‘koşullar el verirse ve iletişim imkânı artırılırsa’ bunu gerçekleştirme imkânına sahip olduğunu yinelediği kaydedildi. ‘Ferhat Abdi Şahin’i (Mazlum Abdi) tanıyor musunuz, talimatınızı dinler mi?’ sorusuna Öcalan’ın ‘kendisine yakın biri olduğunu ve kendisine bağlı olduğunu’ söylediği tutanağa geçti.
DEM PARTİ: PARÇA PARÇA, EKSİK VE ÖZNEL YORUMLAR AKTARILDI
DEM Parti, Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonunun 19. toplantısında sunulan İmralı görüşmesi tutanak özetiyle ilgili açıklama yaptı. DEM Parti Komisyon Üyeleri’nin yaptığı açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Başından bu yana bu sürecin şeffaflık ve katılımcılık ilkeleri etrafında yürütülmesi gerektiğini savunan bir parti olarak, İmralı’da Sayın Abdullah Öcalan ile Meclis Komisyonu adına yapılan görüşmenin de içeriğine sadık, bütünlüklü ve objektif bir biçimde kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini düşünüyoruz. Barış ve Demokratik Toplum Sürecinin baş aktörü olan Sayın Öcalan’ın komisyon heyetiyle yaptığı görüşmenin içeriğinin parça parça, eksik ve öznel yorumlarla aktarılması; her şeyden önce Öcalan’ın bu süreçteki tarihsel rolünü daraltma ve tartışmaya açma riskini barındırmaktadır. Bu ise bir yılı aşkın süredir yürüyen sürecin temel yaklaşımlarına, yapılan tariflere ve altına girilen sorumluluklara aykırıdır. Bu yöntem, Sayın Öcalan’ın değerlendirmelerinin sağlıklı ve bütünlüklü anlaşılmasını sağlamadığı gibi; bağlamından kopuk cümleler, seçmeci vurgular ve eksik alıntılar üzerinden çok sayıda spekülasyona kapı aralamaktadır. Toplam bağdan koparılan, öznel niyet okumalarına açık, tartışmaları körüklemeye elverişli her tür yaklaşımı reddediyoruz.”
MHP: ÖCALAN’I DİNLEDİK GÖRÜŞME OLUMLU GEÇTİ
Komisyon çalışmaları kapsamında İmralı’da Öcalan’ı dinlediklerini belirten MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, görüşmenin ‘çok olumlu’ geçtiğini ve içinde ‘hiç negatif bir unsur’ bulunmadığını kaydetti. Yıldız ayrıca, yasal düzenlemelerin yapılabilmesi için ‘silahların teslimi, imhası ve örgüt yapısının tamamının dağıtılması’ şartının altını çizdi ve ‘Terörsüz Türkiye’ hedefini tarihi bir fırsat olarak nitelendirdi. Yıldız, partisi olarak 116 sayfalık bir rapor hazırladıklarını ve raporun daha çok siyasi değerlendirmeler içerdiğini söyledi. Hukuki değerlendirmelerin Komisyonun hazırlayacağı müşterek raporda yer alacağını ve fayda gördükleri kanun tekliflerini hep beraber Meclis’e göndereceklerini ifade etti ve ekledi: “Yasal düzenlemelerin yapılması için değerli arkadaşlar, buranın altını çize çize söylüyorum: Sahadaki durumun yani silahların teslim edilmesi, imha edilmesi, örgüt yapısının ve bağlı kuruluşların hangi nam adı altında olursa olsun tamamının dağıtılması lazım. Devletin emniyet birimleri tarafından bu hususun tespit edilmesi ve bu tespitlere binaen örgütün fiilî varlığının sona erdiğinin yetkililer, resmî merciler tarafından ilan edilmesinden sonra önümüzde ne kadar engel varsa demokrasimizin önünde, kardeşliğimizin önünde ne kadar engel varsa el birliğiyle çözelim.”