<hr /><br /> <br /> <br /> <br /> <hr /><br /> <br /> <h2>Antik Roma'dan Venezuela'ya, enflasyonla polisiye mücadelenin tarihi</h2><br /> <br /> <hr /><br /> <br /> <h3>Barış Soydan / T24.com</h3><br /> Tarih: 15 Ağustos 1971<br /> <br /> Yer: Amerika<br /> <br /> ABD Başkanı Nixon, televizyona çıkarak ülke genelinde fiyat artışlarının yasakladığını açıklıyor.<br /> <br /> Bu, beklenmedik bir karar. 1971 yazında Amerikan ekonomisi krizde değil. İşsizlik yüzde 6'larda, enflasyon bugünkü seviyesinin sadece 1-2 puan üzerinde.<br /> <br /> Ama kısa süre sonra Başkanlık seçimleri var.<br /> <br /> Aralarında Friedman'ın da bulunduğu iktisatçılar, fiyat yasağının ters etki yaratacağı konusunda uyarıyor.<br /> <br /> Ama Amerikan halkı zam yasağını seviyor.<br /> <br /> Nixon, 1972 seçimlerinde Demokrat rakibi George McGovern’ı ezici bir farkla yeniyor. (Elbette tek neden zam yasağı değil ama etkisi büyük.)<br /> <br /> Ama bu arada enflasyon patlıyor.<br /> <br /> Çünkü mevcut fiyatları yetersiz bulan hayvancılar hayvanlarını, köylüler tavuklarını şehre göndermeyi reddediyorlar. Köylüler, tavuklarını zararına satmaktansa kümeste öldürüyor.<br /> <br /> Kısa süre sonra süpermarketlerdeki raflar boşalıyor.<br /> <br /> Enflasyon Amerika’da uzun zamandır ilk kez çift haneli rakamlara yükseliyor.<br /> <br /> Enflasyonu kontrol altına almak için getirilen yasak, tahmin edildiği gibi ters etki yaratıyor.<br /> <br /> Sadece Nixon Amerikası mı?<br /> <br /> Zamlarla polisiye yöntemlerle mücadelenin tarihte sayısız örneği var.<br /> <br /> Bilinen en eski örnek Antik Roma'dan.<br /> <br /> Üçüncü Yüzyıl’da Roma, ekonomik krize giriyor. 268-270 yılları arasında hüküm üren İmparator Claudius II Gothicus döneminde yaşanan ekonomik zorluklar sonucunda para birimi Denarius’un değeri düşürülüyor, bunun sonucunda enflasyon patlıyor.<br /> <br /> Claudius II Gothicus'dan sonra hüküm süren İmparator Diocletian (284-305), enflasyonun paranın değer kaybından değil spekülatörlerin hainliğinden kaynaklandığına inanıyor.<br /> <br /> 301 yılında Roma'da zam yapmak yasaklanıyor. Zam yapana ölüm cezası getiriliyor. Mallar karaborsaya düşüyor. Enflasyon iyice azıyor.<br /> <br /> 1700 yıl sonra... Venezuela...<br /> <br /> Devlet Başkanı Maduro, tıpkı İmparator Diocletian gibi ekonomik krizden spekülasyon peşinde koşan “Zombi kapitalistleri” sorumlu tutuyor.<br /> <br /> Venezuela'da da zam yapmak geçen yıl yasaklanıyor.<br /> <br /> 22 Kasım 2017 tarihinde parlamentoda kabul edilen “Uzlaşmalı Fiyatlar Yasası”, fiyatların “diyalogla” belirlenmesini öngörüyor.<br /> <br /> Üzerinde “uzlaşma sağlanan” fiyatlara uymak mecburi.<br /> <br /> Uymayana hapis cezası var.<br /> <br /> Sonuç: Zam yasağı, süt ve tuvalet kağıdının da aralarında olduğu yüzlerce ürünün Venezuela’da karaborsaya düşmesine yol açıyor.<br /> <br /> Hep denildiği gibi eğer ders alınsa, tarih tekerrür eder miydi hiç?