GENEL GEREKÇE
Ön Lisans, Lisans, Lisansüstü öğrencilerine, öğrencilik dönemleri ile sınırlı olmak üzere temin edilen kredilerin geri ödenmesi/tahsil edilmesi konusu ciddi bir sorun haline gelmiştir.
Eğitim ve öğretim masraflarını karşılamaya yetecek kadar ekonomik geliri olmayan öğrencilerimizin, eğitim ve öğretim hayatını kolaylaştırmak için sağlanan kredi imkânının mevcut durum itibarıyla; öğrencilik dönemi için imkân olarak görülse de öğrencilik hayatından sonrası için adeta bir çileye dönüştüğü gerçeği ile karşı karşıyayız.
Kanun’un “Amaç” başlıklı 2. maddesinde belirtildiği üzere işbu kanunun amacı öğrencilerin yükseköğrenimini kolaylaştırmaktır. Bu amaç, Türkiye Cumhuriyeti’nin niteliklerini ifade eden ve değiştirilmesi teklif dahi edilemeyen, Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal bir devlet olmasının tabi sonucudur. İşbu kanunla kredi imkânı sağlanırken Anayasa’nın ilgili hükmü doğrultusunda hareket edilir. Kredilerin geri ödenmesi konusunda ise Türkiye Cumhuriyeti’nin sosyal bir devlet olduğu ilkesi göz ardı edilerek kar amacı güden bir kuruluş gibi hareket edilmektedir.
Esasında 4160 sayılı Kanun’un 5-e maddesi ile kaldırılan işbu kanunun 15. maddesi ile kredilerin ödenmesi konusunda sosyal devlet ilkesi göz önüne alınmış ve kredinin faizsiz olması düzenleme altına alınmıştır. Ancak daha sonra yapılan yasal düzenlemeler ile kredinin faizsiz olması mevzuattan kaldırılarak Devlet İstatistik Enstitüsünün TEFE artışları kullanılan krediye ilave edilmesi suretiyle tahsil edilmesi yoluna gidilmiştir.
6111 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikle ödemenin askerlik dönemine rastlaması durumunda TEFE uygulanmadan askerlik döneminin sonuna kadar erteleneceği hüküm altına alınmıştır. Ülkenin içinde bulunduğu ekonomik durum ve işsizlik oranı nazara alındığında, mezun olduğu ya da herhangi bir sebeple öğrenimi bıraktığı halde henüz bir geliri olmayan vatandaşlarımızın da bu şartları devam ettiği sürece askerler ile aynı muafiyete sahip olmaları gerekmektedir.
Mevcut düzenlemede; Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın hesaplanan endeks artışından ilave edilen miktarın yarısına kadar indirim yapma yetkisi olup, indirim uygulandıktan sonra öğrencilerin ödeyecekleri bakiye kredi borcu, öğrencilerin eğitim süresince aldığı toplam kredi miktarının 3 katını geçmemektedir. İşbu kanun teklifi ile, Bakanlığın indirim yapma yetkisi baki kalmak kaydıyla, öğrencilerin ödeyecekleri kredi borcunun eğitim süresince aldığı kredi miktarının 2 katını geçmeyecek şekilde değiştirilerek makul düzeye getirilmesi amaçlanmaktadır.
MADDE GEREKÇELERİ
Madde 1 – Yükseköğrenim dönemi herhangi bir nedenle sona ermiş vatandaşların, ekonomik gelir elde etmediği süre ile sınırlı olarak, ödemekle yükümlü olduğu kredi miktarının artmasının önüne geçmek amaçlanmıştır.
Madde 2 – Sosyal devlet olma ilkesi doğrultusunda öğrenim süresince, ihtiyaca binaen verilen kredilerin ödenme aşamasında; devlet için kazanç kapısı, borçlu için kaldırılması güç bir yük olmasını engellemek amaçlanmıştır.
Madde 3 – Kredi borcunun gecikme zammı altında ezilen ve borcu ödeme konusunda acziyet içerisinde olan vatandaşlara makul bir ödeme planı çıkartılarak ödeme kolaylığı sağlamak amaçlanmıştır.
Madde 4 – Yürürlük maddesidir.
Madde 5 – Yürütme maddesidir.
