Trump’ın etkisi tabelaların rengini kırmızıya çevirdi. Yurtdışında ve içeride hisse senetleri dibi gördü ve milyarlarca dolarlık kayıplar yaşandı. Kırmızı pazartesi olarak güne başlayan piyasalarda bu çöküş toplam kripto para piyasa değerinden 760 milyar doların silinmesine neden oldu. Deustche Bank da raporunda vergi savaşlarının yansımalarını en büyük şoklardan biri olarak değerlendirdi.

Otomotivden enerjiye, tarımdan imalata birçok sektörü etkileyen gümrük vergisi savaşları piyasalarda kırmızı alarm verdi. Para ve sermaye piyasası tabloları hem içeride hem de yurtdışı piyasalarda kırmızıya büründü. Yatırımcıların milyarlarca dolar zararının oluştuğu yeni haftanın açıklanan ilk verileri de gün boyu düşüşe destek verdi. Yurt içinde enflasyon, yurt dışında ise Avro Bölgesi’nde enflasyonun yanı sıra dünya genelinde imalat sanayi PMI verileri arka arkaya olumsuz açıklandı. Finansçıların en büyük gündemi ABD yönetiminin Meksika ve Kanada’dan ithal edilen ürünlere yüzde 25, Çin’den ithal edilen ürünlere ise mevcut tarifelere ek olarak yüzde 10 vergi uygulaması ve bu durumun doğuracağı sonuçlar. Milyarlık fonları yöneten projesyoneller de bireysel yatırımcılar da içeriden ve dışarıdan gelen her bilgiyi sentezleyip piyasalara yansımasını konuşuyor. Tariflerin ABD ekonomisini yüzde 1,5 oranında küçültebileceği, Kanada ile Meksika’yı ise resesyona sürükleyebileceği konusunda yapılan uyarılar ise tablonun yeşile dönmesini engelliyor

RAPORLAR EN BÜYÜK ŞOK DİYOR

Çünkü bu hamle, küresel ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyebilecek ve ticaret savaşının fitilini ateşleyebilecek. ABD’de açıklanacak istihdam verisi de merakla beklenen bir diğer önemli komu. Cuma günü açıklanacak olan ocak ayı istihdam raporu hem istihdam piyasası hem de enflasyon hakkında yeni ipuçları sağlayabilir.

Comerica Bank’in Baş Ekonomisti Bill Adams, ocak ayı istihdam raporunun ABD’nin birçok bölgesinde hava koşullarındaki ani bozulma nedeniyle beklenenden yumuşak olabileceğine dikkat çekiyor. Wall Street Journal anketine göre ise ekonomistler aralık ayında 256 bin artan ABD istihdamına ocak ayında yaklaşık 175 bin yeni istihdamın ekleneceğini tahmin ediyor. Ankete göre ekonomistler işsizlik oranının yüzde 4,1 olacağını ve aralık ayı ile aynı kalacağını öngörüyor. Ocak ayı istihdam raporunun beklenenden daha zayıf çıkması durumunda bu yılki faiz indirimleri hakkındaki tartışmaların yeniden alevlenebileceği de konuşulan konular arasında yer alıyor. FED yönetimi geçen hafta eylül ayındaki faiz indiriminden bu yana ilk kez politika faizlerini sabit tuttu. FED’in politika faiz oranları yüzde 4,25 ila yüzde 4,5 aralığında tutuluyor. Deustche Bank’ın raporuna göre de ABD Başkanı Donald Trump’ın hafta sonu açıkladığı yeni gümrük tarifeleri, küresel ticaret politikalarında Bretton Woods sisteminin çöküşünden bu yana en büyük şoklardan biri olarak değerlendiriliyor. Tarifelerin, ABD’ye yapılan toplam ithalatın yaklaşık yüzde 44’ünü kapsadığı belirtilen raporda, “Eğer tarifeler kalıcı olursa, ABD’de enflasyonun yüzde 1 oranında artacağı tahmin ediliyor. Kanada ve Meksika içinse bu ticaret şokunun ekonomik etkisinin, İngiltere’nin Brexit sürecinde yaşadığı şoktan çok daha büyük olacağı ve her iki ülkenin de önümüzdeki haftalarda resesyona girebileceği öngörülüyor” denildi.

Deniz Yavuzyılmaz ‘Bu Bir Soygundur’ Diyerek Skandalı İfşa Etti Deniz Yavuzyılmaz ‘Bu Bir Soygundur’ Diyerek Skandalı İfşa Etti

BORSALAR VE KRİPTO ÇAKILDI; DOLAR FIRLADI

Karar'dan Mine Açar'ın haberine göre, Cuma günü tarife haberlerinin gündeme düşmesi ile Meksika Pezosu ve Kanada Dolarında başlayan değer kaybı haftanın ilk gününde derinleşirken, doların genele yayılan değer kazancı da belirgin bir hal aldı. ABD doları Çin Yuan’ı ve Meksika Pezosu karşısında rekor kırarken, Cuma günü 1,04 seviyesinde salınan euro/dolar paritesi 1,02 seviyesinin diplerine kadar geriledi. İç piyasada da dolar gerek küresel piyasalardaki hareketlilik gerekse Merkez Bankası’nın mevduat stopajlarını yükseltmesi ile yönünü yukarı çevirdi. Gün içinde 36 liranın biraz üzerine çıktı. Kripto paralar ise adeta çakıldı. Geçen hafta içinde 106 bin dolar seviyesini test eden amiral gemi bitcoin 93 bin dolar seviyelerine indi. Piyasadaki bu çöküş, toplam kripto para piyasa değerinden 760 milyar doların silinmesine neden oldu. 3,57 trilyon dolar olan piyasa değeri, 2,81 trilyon dolara geriledi. Cuma günü açıklanan ve FED’in favori enflasyon göstergesi olarak takip edilen PCE verisinin beklentilere paralel sonuçlanması ile 2 bin 817 dolar seviyesine kadar yükselerek rekor kıran altın benzer bir şekilde güçlü dolara boyun eğerek 2,780 dolar seviyesine kadar geri çekildi.

UZMANLAR UYARDI PANİK SATIŞ YAPMAYIN

İç piyasada da benzer seyir etkili oldu. Ancak yurtdışı piyasalara göre düşüş sınırlı kaldı ve altın gün sonuna doğru tekrar yönünü yukarıya çevirdi. Altın fiyatlarının aşağı yönlü baskısının düşük olmasında güvenli liman olarak tercih edilmesi önemli bir etken. Bu nedenle gram altın fiyatları 2 bin 800 liranın altında kısa bir süre işlem görse de gün genelinde 2 bin 800 liranın üzerinde fiyatlandı. Piyasa uzmanları düşüşün bir süre daha devam etmesini beklediklerini dile getiriyor. Tarife kararının ABD dolarında belirgin mânâda bir değerlenme yarattığına dikkat çeken uzmanlar, Satış dalgası hisse senedi piyasalarına da hâliyle sirayet etti. Geride bıraktığımız haftayı DeepSeek ve paralelinde ağır siklet teknoloji şirketlerinin açıkladığı bilanço verileri ile oldukça keyifsiz tamamlayan piyasaların içeride ve dışarıta yeni haftayı da benzer bir şekilde karşıladıklarını görüyoruz. Hafta genelinde inişli çıkışlı piyasalara şahit olacağız gibi duruyor” değerlendirmesinde bulunuyor. Düşüş dönemlerinde en büyük kaybı bireysel yatırımcıların yaşadığına dikkat çeken uzmanlar yatırımcıları panik satış yapmamaları konusunda uyardı.

Editör: Ahmet Kacır