Faiz Yerlerde Sürünüyor, Ticari Kredi Alan Yok, Nedeni Ne...?

Hükümet TCMB 1.275 baz puan indirip de enflasyon patlama yapmayınca Başkanımız Erdoğan’ın milli ve yerli ekonomik kuramı olan “düşük faiz enflasyonu da düşürür” tezinin haklı olduğunu ilan etti.  Öyledir de, korelasyonun nedensellik olmadığı cümlesinin bile “Ha, ne dedin?” cevabıyla karşılandığı bir ülkede, ne kadar köfte o kadar ekmek.

Öte yanda, hükümet faiz düşerse, işdünyasının daha fazla yatırım yapacağı tezinin şu ana kadar yanlış çıktığını bir türlü itiraf etmiyor. Halbuki, aşağıdaki grafikte göreceğiniz gibi ticari kredi faizleri SpaceX roketi hızıyla düşerken, ticari krediler artmıyor

Öte yanda, hükümet faiz düşerse, işdünyasının daha fazla yatırım yapacağı tezinin şu ana kadar yanlış çıktığını bir türlü itiraf etmiyor. Halbuki, aşağıdaki grafikte göreceğiniz gibi ticari kredi faizleri SpaceX roketi hızıyla düşerken, ticari krediler artmıyor.  Ticari krediler artmadan da sabit sermaye yatırımı zor tabii. Şimdi korelasyonu geçip, nedenselliğe bakalım biraz.

2001kredi ticari

Ticari kredi artışı reel olarak geriliyor

Aşağıdaki tablodan görüleceği gibi, ticari krediler 17 Ocak’ta biten haftada %0.5, yılbaşından bu yana ise %0.2 daralmış. Yıldan-yıla kredi büyüme hızı %7.2 ise yıl sonu Yİ-ÜFE’yle  başabaş, yani reel büyüme yok.

Akbank Ekonomik Araştırmalar’ın 16 Ocak tarihli raporuna göre de bankalar ve reel sektör Şubat 2018’den bu yana $43.5 milyar dış borç azaltmış.

Sabit sermaye yatırımlarında en az %60 kaldıraç kullanıldığına göre,  sabit sermaye yatırımı beklemek abes.  Elimizde özel sektörün yatırım yapma niyetine dair tek delil, Kasım sanayi üretimi verilerinde YY yatırım malları üretiminde %7.5 artış.  Devamının  gelmesini umarız, ama zor.

Ciro yok ki yatırım olsun

TUIK Kasım Ciro Endeksleri raporuna bakalım:

“Sanayi, inşaat, ticaret ve hizmet sektörleri toplamında ciro endeksi (2015=100), 2019 yılı Kasım ayında yıllık %14,8 arttı.

Toplam cironun alt detaylarına bakıldığında; sanayi sektörü ciro endeksi 2019 yılı Kasım ayında yıllık %10,1, inşaat ciro endeksi %2,6, ticaret ciro endeksi %20,1 ve hizmet ciro endeksi %14,9 arttı”.

Ekim’e göre bir hızlanma var, fakat yıllık Yİ-ÜFE, yani bu sektörlerin maliyeti ortalama %17.56 yükseldiğine göre, kar mafiş.  Kar etmeyen firma niye yatırım yapsın?

Türkiye’de İş Ortamının Ölümü

The National Interest dergisinden David L. Phillips  Türkiye’de yatırım ortamı için şu ifadeleri kullandı:

Türkiye, etkisiz yönetişimi, sosyal gerginlikleri ve bölgesel çatışmaların getirdiği mükemmel bir fırtına ile karşı karşıya. Yatırımcılar dikkatli olmalı. Politik risk çok yüksek ve getiriler çok mütevazı. Mevcut eğilimler devam ederse, bankalar ve işletmeler ülkeden çıkmak için uğraşacaklar. VW’nin geri çekilmesi, Türkiye’de iş yapma riski konusunda bir uyarı niteliğinde.

Makalenin tamamı burada

Batık krediler gizleniyor

Sürekli manşetleri işgal eden iflas ve konkordato haberlerinin yanında, şirketlerin “yeniden yapılandırılan” aslında batık kredileri de bankaları ticari kredi konusunda temkinli kılıyor.

DW Türkçe’ye konuşan bir banka ekonomistine göre, yeni dönemde gerek özel gerekse kamu bankaları şirketlere özel yeni yapılandırma paketleri ile batık kredi oranındaki artışı frenleme yoluna gidebilir. Yakın geçmişte Yıldız Holding ve Doğuş Holding’e ait kredilerin ödenememesi dolayısıyla hazırlanan ‘yapılandırma’ paketlerini hatırlatan ekonomist, şunları söylüyor: “Aslında batık olan kredilerin yeni bir krediymiş gibi yapılandırılması, özellikle hatırlı banka müşterileri için sık kullanılan bir yöntem. Buna da ‘kredi yüzdürme’ deniyor. Dolayısıyla bu tür kurtarma paketleri de hesaba katıldığında, batık kredilerin açıklanandan çok daha fazla olduğunu söylemek mümkün.”

Makale burada

Sırf tüketime dayalı bir ekonomi de kalıcı büyüme sağlayamaz.

Şirket birleşme ve satın almalarında pazar ölüyor

Özel Sektörü Bekleyen Acı Kış

Tuğrul Belli:   CANSIZ BİR TOPARLANMA