Korona sürecinde büyük ekonomik zorluklar yaşayan ve tam kapanmada ise adeta mağdur durumuna düşen küçük esnafın ticari sorunlarının yanı sıra psikolojik sorunları da artıyor. Son günlerde hayatına son veren esnaf vakalarıyla tekraren gündeme gelen küçük esnafın sorunlarıyla ilgili Esnaf ve Sanatkârları Derneği Genel Başkanı Mahmut Çelikus sorunları dile getirdi.
Mahmut Çelikus, Milli gazete'ye esnafın halini anlattı. Çelikus, işsizlik ile mücadele edilirken yeni işsizler ordusuna zemin hazırlamamak için küçük esnafın daha kesin çözümlerle desteklenmesi gerektiğini söyledi.
Çelikus, bu süreçte en büyük ekonomik hasarı hizmet sektöründeki esnafın gördüğünü söyleyerek, esnafın kapanma döneminin daha da uzatılmasından korktuğunu söyledi. Çelikus, “Hizmet sektörü şu an bitmiş durumda. Artık bıçak kemiğe dayandı değil, bıçak kemik bırakmadı. İşin kötü tarafı ise toparlanma ihtimali giderek zayıflıyor. Pandemi geçse bile bu esnafın toparlanması çok zor gözüküyor. Her geçen gün yarası ağırlaşıyor. Bugün bu esnafa sahip çıkılmazsa yarının sanayicisi, tüccarı da olmayacaktır. Esnaf, ticari ve sanayinin en önemli ayağıdır. Esnafa sahip çıkılmazsa geleceğimize sahip çıkılmamış oluyor.” diye uyardı.
ESNAFI KORUYACAK KESİMLERDEN SES YOK
“Esnaflardan aldığımız intiba acaba esnaf bitiriliyor mu! Esnafın böyle olmasını eli kolu bağlı bir şekilde seyrediyoruz. Sonuçlarını herkes görüyor” diyen ESDER Genel Başkanı Mahmut Çelikus, üzülerek süreci takip ettiklerini ifade etti. Çelikus, esnafı temsil eden kuruluşların da esnafı yalnız bıraktığına dikkat çekerek, “En çok konuşacak, en çok olaylara çözüm önerileri getirecek, fayda sağlayacak olan ticari hayat ile olan esnafın dertlerini söylemesi gerekiyor. Sadece biz değil, hiçbir diğer kuruluş gözükmüyor. Bir vurdumduymazlık hem STK’larda hem de medyada var. Bir kör döğüşü devam ediyor gidiyor. Suni gündemlerle bu olayların üstü de örtülüyor” dedi.
PALYATİF ÇÖZÜMLER İLE GEÇİŞTİRİLMESİN
Mevcut şartlarda işsizlik rakamlarının yüzde 25 civarında olduğunu da kaydeden Çelikus, dükkân kapatan esnafın da işsiz kalma riskinin yüksek olduğunu söyledi. Çelikus, “Esnafa her tülü destek sosyal barışa, ülkenin geleceğine yatırımdır. ‘Şu kadar yardım verdik’ cümleleri günü kurtaran palyatif çözümlerdir.” dedi.
İŞSİZLİK İLE MÜCADELE EDİLİRKEN ESNAF DA İŞSİZ KALMASIN
Çelikus, son günlerde ekonomik gerekçelerle hayatına son veren esnaf ile ilgili de işsizlik ve sosyal maliyet uyarısı yaptı. Çelikus, “İşsiz insan her türlü yanlışlığa en yakın insandır. Hem maddi olarak hem de psikolojik olarak işsiz bir insan, ağır bir travma altında yaşıyor. Bir de esnafın halini düşünün. Esnaf, var olan işini kaybediyor. İşsiz ordusu ile mücadele ederken, yeni işsiz ordusu ile karşı karşıya kalınacak. Bu ise daha önce itibarı olan, işi olan, mahallesinde sayılan sevilen, yeri geldiğinde yardım eden insanlar bunlar. Bu insanları ve bu esnafı işsiz bırakmamalıyız, çok ağır bir travmaya maruz bırakmamalıyız, buna itmemeliyiz. Bunu esnaf kaldıramıyor. Zaten son intiharlar, işsizden çok işini kaybeden insanlar. Bu durumun sosyal ve psikolojik yönünü de unutmamak gerekiyor.” uyarısında bulundu.
İŞÇİ, MEMUR, EMEKLİ DESTEK ALIRSA KÜÇÜK ESNAF YAŞAR
Çelikus, değerlendirmesinin son bölümünde ise, “Bu ülke hepimizin. Bu ülkede sadece esnaf bu halde bırakılırsa herkes zarar görür. Çok sosyal taraflar da zarar görür. ESDER olarak şunu söylüyoruz. Esnafa verilecek üç beş kuruş kira yardımı değil, asıl yapılması gereken, çifti ve memur, işçi ve sosyal kesimlerin hayat standartlarını yükseltmemiz gerekiyor. Böyle olursa esnafa desteğe gerek olmaz. Esnafımız kendi ekmeğini alın teriyle kazanmış, minnetsiz bir toplumdur. Bizim asıl istediğimiz destek değil, üreten bir ekonomi. Herkesin üretimden gelen gelirle hayatını idame ettirmesi.” diye konuştu..
İKİ GERİ ÜÇ İLERİ DÜZENLEMELER YAPILMASIN
Alınan kararlardan önce özellikle sosyal tarafların görüşüne de başvurulması gerektiğine işaret eden Çelikus, “Yasa hazırlayıcıları ve uygulayıcıları, bu kapanmalar ve bu kısıtlamalar yapılmadan önce ilgili kuruluş, sivil toplum kurumları ile fikir alışverişinde bulunmaları gerekirdi. Bunların görüşleri alınmadan yapılıyor ve iki adım geri üç adım ileri şeklinde mehter yürüyüşü ile gidiyor. Pazarcı esnafını kapattılar, gördük ki, hem tarımsal üretimdeki birçok tarım ürünü yok oldu, çöp oldu. Hem de çok yüksek maliyetlerde insanlar alışveriş etti. 1 TL olan biber markette 10 TL şeklinde. Ben yaptım oldu mantığının terk edilmesi gerekiyor.” hatırlatmasında bulundu.
