Biden, Kongrenin onayını alan 33 milyar dolarlık 2022 Ukrayna Ödünç Verme-Kiralama Yasası'nı Oval Ofis'teki imza töreni ile onayladı.
Uzmanlar Ukrayna'ya verilecek bu 33 milyarlık paketle bu ülkenin ABD'ye daha bağımlı hale geleceğini söyledi.
2003-2005 yılları arasında ABD'de Silahlı Kuvvetler Ataşeliği yapan emekli Tümgeneral Beyazıt Karataş, "33 milyar dolarlık bu paketle Ukrayna'yı ABD kendine bağladı. Şu an Ukrayna Rusya'ya karşı hem tampon bir ülke oldu hem ABD'ye borçlanarak bağımlı bir ülke olacak. ABD bu parayı hibe etmiyor. borç olarak verecek" dedi.
KOMİSYONLAR KURULACAK
2022 Ukrayna Ödünç Verme-Kiralama Yasası Kongre'den 417 oyla, Senato'dan ise oybirliğiyle geçti. Beyazıt Karataş bu paranın nasıl kullanacağına ilişkin de bilgiler vererek şöyle konuştu:
Bu paketin Ukrayna'da kullanılması için ABD öncelikle komisyonlar kurar: Güvenlik, ekonomik, altyapı vb. Bu komisyonların yapacağı çalışmalar sonrası bu para kullanılır.
Tabii ki Ukrayna verilen bu borçları ödeyemeyecek ve bu borçlar daha da artacak. Böylelikle Ukrayna'nın geleceği de ABD'ye bağımlı hale gelecek
Şu an Rusya Ukrayna'dan çekilse Ukrayna'nın sadece altyapıya harcayacağı para 90-100 milyar dolar arasında. Böyle baktığımız zaman bu 33 milyar dolar önemli bir para ama çok büyük bir para değil."
ENFLASYON ETKİLEDİ
Prof. Dr. Hasan Köni, ABD'deki ekonomik durumdan kaynaklı eskisi gibi hibeleri çok yapmadığını belirterek, "33 milyarlık bir paket bu. Bir kısmının hibe edip, bir kısmını da para kazanmak için kiralık veriyor. Örneğin, top veriyor ödünç ama cephanesini ise satıyor. ABD'de enflasyondaki artış yüksek askeri harcamalar yapılmasına tepkiyi de arttırdı. O yüzden çok yüksek askeri hibeler yapamıyor eskisi gibi. Bir de kasım ayında yapılacak ara seçimlerde Demokratların seçimi kaybetme korkusu var" diye konuştu.
100 MİLYON VERİP, 350 MİLYON DOLAR ALDILAR
Türkiye'ye de aynı yöntemle yardım yapıldığını belirten Hasan Köni, "Türkiye'ye 1946'larda da bu yasa tasarısıyla Türkiye'ye yardım yapıldı. 100 milyonluk yardım yapıldı, 350 milyon geri aldılar. Ukrayna'ya da aynısı yapılacak. Ukraynalılar bunun farkındadır diye düşünüyorum. ABD yardım adı altında aslında büyük bir gelir de elde etmiş olacak" diye ifade etti.
ÖDÜNÇ VERME UYGULAMASININ TARİHİ
ABD’nin ilk kez 1941 yılında, 2. Dünya Savaşı’nda kullandığı Lend Lease, yani “Ödünç Verme” programı kapsamında, 2. Dünya Savaşı’ndaki Müttefik devletlere 50.1 milyar dolar para, silah, yakıt veya başka ürünler ödünç verildi.
İngiltere’ye 31 milyar dolar, Sovyetler Birliği'ne ise 11 milyar dolarlık “ödünç verme” işlemi gerçekleştirildi. Milyonlarca tonu aşan askeri ve sivil sevkiyatlar, daha sonra tahsil edildi.
ABD, İngiltere’ye yüzde 90 indirim uygulayarak 83.3 milyon dolarlık borç tahsili yapılmasına karar verdi. İngiltere, son ödemeyi 2006’da yaptı ve resmi olarak ABD’ye teşekkür etti.
ABD, Sovyetler Birliği’nden borcun tamamını tahsil etmek istedi. Daha sonra iki ülkenin heyetleri bir araya geldi. SSCB’nin 2. Dünya Savaşı’nda yaptığı maden sevkiyatları, uçak bakımları ve yakıt dolumu, toplam meblağdan düşüldü. Sovyetler Birliği, ABD’ye 722 milyon dolar ödeme yapmayı kabul etti.
NEDEN BU YÖNTEM SEÇİLDİ
Amerikan basını, ABD Başkanı Jeo Biden’ın bu yöntemi tercih etme sebebinin, Ukrayna’ya silah sevkiyatını hızlandırmak olduğunu açıkladı.
Normalde Amerikan Başkanları, başka ülkelere yapacakları her askeri ve sivil sevkiyat öncesi, Amerikan Kongresi’nden onay almak zorunda kalıyor.
Ödünç Verme Yasası, Amerikan Başkanı’na, ihtiyaç halinde imza atarak harcayabileceği bir bütçe veriyor.
Örneğin ABD, Ukrayna’ya düzenli olarak 150 milyon dolar silah yardımı yapıyordu. Her yardımın, Amerikan Kongresi’nin onayından geçmesi gerekiyordu. Kongre toplantılarında bu konunun görüşülmesi, Cuma gününe kalabiliyordu.
33 milyar dolarlık Ödünç Verme Yasası paketi sayesinde Joe Biden, sadece imza atarak Ukrayna’ya askeri ve sivil malzeme gönderme hakkına sahip oldu.
Bu 33 milyar doların 20 milyar doları, askeri sevkiyatlar için ayrıldı. Kalan 13 milyar doların ise sivil amaçlarla kullanılacağı bildirildi.
Kaynak: Milli Gazete
